Postanowienie SN z dnia 26 czerwca 2024 r., sygn. I CSK 2821/23
26 czerwca 2024 r.
Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:
SSN Władysław Pawlak
na posiedzeniu niejawnym 26 czerwca 2024 r. w Warszawie
w sprawie z powództwa J. C. i N. P.
przeciwko Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu w W.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
na skutek skargi kasacyjnej J. C. i N. P.
od wyroku Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze
z 4 kwietnia 2023 r., II Ca 24/23,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
(E.C.)
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z 4 kwietnia 2023 r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze oddalił apelację powódek J. C. i N. P. od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 19 października 2022 r., którym oddalone zostało ich powództwo przeciwko Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu w W. o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej prowadzonej dla bliżej opisanej nieruchomości a rzeczywistym stanem prawnym, polegającej na obciążeniu jej bez podstawy materialnoprawnej wpisem hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 1 107 525, 42 zł (pierwotnie na rzecz poprzednika strony pozwanej), poprzez wykreślenie tej hipoteki w całości.
Skargę kasacyjną powódki oparły na podstawie naruszenia przepisów prawa materialnego: a) art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2023 r. poz. 146; dalej: u.k.w.h.), poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że: nie może on stanowić skutecznej podstawy powództwa w sytuacji, gdy księgę obciążono 10 maja 2005 r. na rzecz banku hipoteką umowną kaucyjną w oparciu o dokument bankowy nie odpowiadający wymaganiom art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (według stanu na dzień 10 maja 2005 r. – jedn. tekst: Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.; dalej: „pr. bank.”), to jest wystawiony przez osoby, co do których w dacie wpisu nie wykazano istnienia umocowania do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku; dokonanie wpisu hipoteki na podstawie takiego dokumentu stanowiło jedynie „naruszenie przepisów proceduralnych", a wpis „ostatecznie jest zgodny z rzeczywistym stanem prawnym"; okoliczności związane z wpisem hipoteki na takiej podstawie mogą być podnoszone jedynie w apelacji od wpisu tej hipoteki, a nie ramach powództwa z art. 10 ust. 1 u.k.w.h.; b) art. 95 ust. 1 pr. bank poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że: normę tego przepisu spełnia wskazany dokument; taki dokument może stanowić podstawę wskazanego wpisu; brak wykazania takiego umocowania, nie stanowi przeszkody do dokonania wpisu; dopuszczalna jest w ramach powództwa z art. 10 ust. 1 u.k.w.h. ocena umocowania osób, które w imieniu banku złożyły oświadczenie określone w art. 95 ust. 1 pr. bank., na podstawie dokumentów, które nie zostały załączone do wniosku o wpis i sąd nie dysponował nimi w dacie dokonania wpisu; c) art. 95 ust. 3 pr. bank. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że: podstawę wpisu hipoteki może stanowić dokument bankowy nie odpowiadający wymaganiom art. 95 ust. 1 pr. bank.; obowiązkiem powódek było „zakwestionowanie podstawy materialnoprawnej wpisu, to jest umowy kredytowej", podczas gdy nie stanowi ona podstawy wpisu; d) art. 97 k.c. poprzez jego: błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zakres domniemania umocowania pracownika banku jako osoby czynnej w lokalu banku obejmuje również inne czynności niż czynności prawne, składanie i przyjmowanie oświadczeń woli lub wiedzy z zakresu materialnego prawa cywilnego dokonywane z osobami zazwyczaj korzystającymi z usług banku; błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zakres tego domniemania w szczególności obejmuje czynności banku z organami publicznymi, a w ich ramach wystawienie dokumentów na potrzeby postępowania sądowego o wpis w księdze wieczystej; błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zakres tego domniemania w szczególności obejmuje upoważnienie do wystawiania dokumentów bankowych, o których mowa w art. 95 ust. 1 pr. bank.; niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że domniemanie to może znaleźć zastosowanie w postępowaniu w sprawie wpisu prawa w księdze wieczystej. Skarżące zarzuciły ponadto naruszenie przepisów postępowania: a) art. 626 § 2 k.p.c. polegające na: nieuwzględnieniu przy orzekaniu w niniejszej sprawie stanu rzeczy istniejącego w chwili złożenia wniosku o wpis spornej hipoteki bankowej; oparciu zaskarżanego rozstrzygnięcia na dokumentach pełnomocnictw niedołączonych do wniosku o wpis tej hipoteki, a przedłożonych przez pozwanego w formie niepotwierdzonych kserokopii dopiero w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji w niniejszej sprawie; b) art. 129 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na: uwzględnieniu jako dowodu w sprawie tych kserokopii, pomimo, że powódki zażądały przedłożenia tych dokumentów w oryginale oraz zakwestionowały ich istnienie, a pozwany nie złożył oryginałów tych dokumentów; zaniechaniu przez Sąd dokonania oceny braku złożenia przez pozwanego tych oryginałów; bezpodstawnym przyjęciu, że „skarżące domagając się przedłożenia oryginałów pełnomocnictw nie kwestionowały samej treści kserokopii”; c) art. 378 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie skutkujące zaniechaniem rozpoznania wszystkich zarzutów i argumentów apelacji oraz odniesienia się do nich.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
