Odpowiedzialność prezesa zarządu za niewypłacalność spółki - Wyrok NSA z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. III FSK 5106/21
Osoba pełniąca funkcję prezesa zarządu spółki, która w wyniku niedopełnienia obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie jej upadłości doprowadziła do powstania niewypłacalności, może zostać pociągnięta do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe tej spółki, gdy egzekucja z majątku spółki okazuje się bezskuteczna.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, Sędzia NSA Bogusław Woźniak, Sędzia WSA (del.) Mirella Łent (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Kr 525/20 w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie z dnia 20 lutego 2020 r. nr 1201-IEW-2.4123.3.2019.13 w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej osób trzecich 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od M. S. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 5 lutego 2021 r. sygn. I SA/Kr 525/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę M.S. (dalej jako: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Krakowie z dnia 20 lutego 2020 r. w przedmiocie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za październik 2014 r. wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami postępowania egzekucyjnego.
W uzasadnieniu wyroku, sąd pierwszej instancji wskazał, że analiza akt sprawy potwierdziła, że wystąpiły przesłanki warunkujące przyjęcie solidarnej odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania spółki. Skarżący, mimo spoczywającej na nim w tym zakresie powinności, nie wykazał, aby w czasie pełnienia przez niego funkcji prezesa zarządu nie zaistniały podstawy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, ani też, aby niezgłoszenie wniosku nastąpiło bez jego winy. W okresie, w którym skarżący pełnił funkcję członka zarządu wystąpiła podstawa do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, bądź wszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości (postępowanie układowe). Zdaniem WSA w Krakowie w niniejszej sprawie organ prawidłowo ustalił, iż w chili objęcia przez skarżącego funkcji prezesa zarządu łączna kwota zaległości spółki wynosiła 1.631.446 zł, natomiast odsetki od ww. zaległości 613.369,00 zł. Przesłanka niewypłacalności A. Sp. z o.o. zaistniała, co najmniej od dnia 25 listopada 2013 r. i od tego dnia rozpoczął bieg dwutygodniowy termin dla spółki do zgłoszenia do sądu wniosku o upadłość. Termin ten upływał 9 grudnia 2013 r. Sąd pierwszej instancji zauważył, że zgodnie z utrwalonym i jednolitym orzecznictwem sądowoadministracyjnym, w zaistniałym stanie faktycznym, właściwym czasem dla skarżącego na zgłoszenie wniosku o upadłość ze względu na objęcie funkcji prezesa zarządu spółki był okres dwóch tygodni po jej objęciu. Tym samym termin na zgłoszenie przez skarżącego wniosku o upadłości upływał w dniu 16 października 2014 r. Sąd ten dodał, że z akt sprawy wynika, że egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna. W szczególności istotna jest analiza stanu majątkowego spółki w kontekście egzekucji z nieruchomości, która ewidentnie wskazała, iż wobec zasady pierwszeństwa zabezpieczeń już uprzednio dokonanych na tej nieruchomości przez innych wierzycieli w postaci hipotek organ podatkowy nie miał możliwości jakiegokolwiek zaspokojenia z tego składnika majątkowego, a innego majątku nadającego się do egzekucji nie ujawniono. Skarżący pełnił funkcję prezesa zarządu na mocy Uchwały nr 2 z 2 października 2014r., zatem od tego dnia, a fakt ten został potwierdzony wpisem z 26 listopada 2014 r. w KRS. Sąd ten dodał, że nawet jeśli przyjąć, że skarżący skutecznie zrezygnował z funkcji w dniu 2 grudnia 2014 r., to kwestia pełnienia funkcji w dacie upływu terminu płatności zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za październik 2014r. tj. w dniu 25 listopada 2014 r. jest bezsporna. W dalszej kolejności WSA w Krakowie zauważył, że z akt sprawy nie wynika, aby skarżący zaoferował dowód, albo wskazał okoliczności mieszczące się w hipotezie normy przepisu art. 116 § 1 pkt 1 lit. b O.p. i mógł skorzystać z przewidzianego tam dobrodziejstwa. Za okoliczności wyłączające winę w niezgłoszeniu wniosku o upadłość spółki nie można było z pewnością uznać braku możliwości zapoznania się ze stanem finansowym spółki, czy sformalizowany charakter postępowania upadłościowego, prowadzący do niemożności zadośćuczynienia wymogom wniosku o ogłoszenie upadłości. Bierna postawa członka zarządu w spółce, której sytuacja majątkowa uzasadniała wszczęcie postępowania upadłościowego, nie mogła zostać oceniona, jako ekskulpacja w świetle art. 116 § 1 pkt 1 O.p. Wyrok ten w całości dostępny jest w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych (http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej w skrócie CBOSA).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
