Postanowienie SN z dnia 7 lutego 2024 r., sygn. II USK 89/23
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Sobutka
w sprawie z odwołania R. M.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Opolu
o zwrot niezależnie pobranego świadczenia,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 7 lutego 2024 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z dnia 12 października 2022 r., sygn. akt III AUa 1555/20,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych decyzją z 1 kwietnia 2019 r., wskazując na art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stwierdził, że R. M. pobrała nienależnie świadczenia za okres od 1 grudnia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r., w łącznej kwocie 39.685,13 zł, z tytułu emerytury i została zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami za okres od 29 grudnia 2015 r. do 6 lutego 2019 r., tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 5.868,09 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Opolu Wydział Realizacji Międzynarodowych decyzją z 24 czerwca 2019 r., wskazując na art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stwierdził, że R. M. pobrała nienależnie świadczenia za okres od 1 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. w łącznej kwocie 51.909,37 zł z tytułu emerytury i została zobowiązana do jego zwrotuwraz z odsetkami za okres od 29 grudnia 2015 r. do 6 lutego 2019 r., tj. do dnia wydania decyzji, w kwocie 5.868,09 zł. Jednocześnie uchylono decyzję z 24 maja 2019 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 28 lipca 2020 r. oddalił odwołanie oraz zasądził od R.M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Opolu kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Sąd Okręgowy wskazał, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy wypłacona odwołującej przez organ rentowy emerytura za okres od 1 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. jest świadczeniem pobranym nienależnie i czy tym samym odwołująca jest zobowiązana do jej zwrotu. Sąd I instancji wskazał, że jak wynika z przepisu art. 103a ustawy emerytalnej, niezależnie od wysokości osiąganego z tytułu pracy wynagrodzenia, warunkiem wypłaty przyznanej emerytury jest rozwiązanie przez ubezpieczonego stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał zatrudnienie bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. We wniosku o przyznanie emerytury ubezpieczona wprowadziła jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych w błąd, wskazując, że nie pozostaje w stosunku pracy. Po uzyskaniu informacji z niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej, że wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie do 2017 r. organ rentowy zasadnie wydał decyzję o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia. Sąd Okręgowy stwierdził, że analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, iż wydając poszczególne decyzje, organ rentowy pouczał odwołującą o ciążących na niej jako beneficjencie świadczeń z ubezpieczenia społecznego obowiązkach, w tym o konieczności informowania ZUS o okolicznościach powodujących zawieszenie prawa do emerytury, o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia oraz o konieczności przekazania zakładowi informacji o rozwiązaniu stosunku pracy z pracodawcą, u którego pozostawała w zatrudnieniu bezpośrednio przed ustaleniem prawa do emerytury. W szczególności, organ rentowy poinformował odwołującą o tym, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz bez względu na wiek tego emeryta. W pouczeniu zaznaczono również, że dotyczy to osób pozostających w stosunku pracy, do których stosuje się polskie przepisy prawa pracy lub odpowiednie przepisy ustawodawstw państw członkowskich UE. Pouczenia te były na tyle konkretne i zrozumiałe, że ubezpieczona mogła je odnieść do własnej sytuacji. Pouczenia znajdowały się zarówno w komputerowym wniosku wypełnianym przez ubezpieczoną i następnie w wydanych decyzjach. Instytucja niemiecka sporządziła formularz E205 DE z dnia 31 października 2018 r. w którym potwierdziła podleganie przez ubezpieczoną ubezpieczeniu na terenie Niemiec w systemie pracowniczym od 1 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2017 r. Z treści tego pisma wynika, że na dzień przyznania prawa do emerytury, odwołująca podlegała ubezpieczeniu na terenie Niemiec. Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu I instancji, odwołanie nie jest zatem uzasadnione. Świadczenie bowiem wypłacone w sytuacji, kiedy istniały podstawy do zawieszenia prawa do emerytury, podlega zwrotowi jako nienależne.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
