Wyrok NSA z dnia 14 lutego 2024 r., sygn. III OSK 6893/21
Dnia 14 lutego 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Rafał Stasikowski sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 czerwca 2021 r. sygn. akt III SA/Kr 206/21 w sprawie ze skargi M.G. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie z dnia 2 grudnia 2020 r. nr 58/EU-O/2020 w przedmiocie odmowy wypłaty wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 15 czerwca 2021 r. sygn. akt III SA/Kr 206/21, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M.G. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Krakowie z dnia 2 grudnia 2020 r. nr 58/EU-O/2020 w przedmiocie odmowy wypłaty wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystane urlopy, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.
Z uzasadnienia w/w wyroku wynika m.in., że w momencie opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego zostaje obalone domniemanie konstytucyjności normy prawnej, której dotyczy orzeczenie, a skutek uchylenia domniemania konstytucyjności przepisu następuje od momentu jego wejścia w życie. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15 orzekł, że art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji w zakresie, w jakim ustala wysokość ekwiwalentu pieniężnego za jeden dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego w wymiarze 1/30 części miesięcznego uposażenia, jest niezgodny z art. 66 ust. 2 w zw. z art. 31 ust. 3 zdanie drugie Konstytucji RP. Z dniem opublikowania w/w wyroku, czyli od dnia 6 listopada 2018 r., część art. 115a (w poprzednim brzmieniu) została zatem wyeliminowana z obrotu prawnego i nie mogła stanowić podstawy orzekania o wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. W konsekwencji, skoro niekonstytucyjny przepis stracił moc obowiązującą, to nie może być podstawą orzeczenia w procesie stosowania prawa niezależnie od tego czy rozstrzygnięcie dotyczy stanu faktycznego sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, czy też zaistniałego po tej dacie. W doktrynie podnosi się, że orzeczenie przez Trybunał Konstytucyjny o niezgodności normy prawnej z Konstytucją RP może być uznane za wprowadzające swoistego rodzaju normę intertemporalną, mającą – zgodnie z art. 8 ust. 1 Konstytucji RP – pierwszeństwo przed normami intertemporalnymi wprowadzanymi przez ustawodawcę zwykłego co do ewentualnych skutków wyroku Trybunału. WSA w Krakowie wskazał, że art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 1610, dalej w skrócie "ustawa nowelizująca") stanowi, iż ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r., a nie w wysokości wynikającej z przepisów w/w ustawy. Odwołanie się przez ustawodawcę do zasad, a nie do wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, oznacza, że nie powtórzył on niekonstytucyjnych norm ustawy o Policji wbrew wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15 i do obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop z okresu przed dniem 6 listopada 2018 r. (czyli sprzed daty publikacji w/w orzeczenia Trybunału) nie nakazał stosowania uregulowań, które utraciły moc w wyniku tego wyroku. Sąd pierwszej instancji stwierdził, że przyjęcie za prawidłową wykładnię przepisów przejściowych zastosowaną w tej sprawie przez organ oznaczałoby zaistnienie zjawiska tzw. "wtórnej niekonstytucyjności", które polega na tym, że ustawodawca powtarza rozwiązania normatywne uznane już raz za niekonstytucyjne. Oznaczałoby to, że ustawodawca przepisami przejściowymi próbuje ograniczyć zakres stosowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a ponadto narusza konstytucyjną powszechną moc obowiązującą wyroków Trybunału, które wiążą również ustawodawcę. Zdaniem WSA w Krakowie, zasady, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej, oznaczają konieczność wzięcia pod uwagę przy wykładni przepisu art. 115a ustawy o Policji wyroku z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15, na co wielokrotnie już zwracały uwagę wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny, jak również ustawodawca w uzasadnieniu projektu w/w nowelizacji ustawy o Policji. W konsekwencji uznać należy, że świadczeniem ekwiwalentnym za przepracowany dzień urlopu jest wynagrodzenie za jeden dzień roboczy, przy czym należy pamiętać, że przepis art. 115a ustawy o Policji odwołuje się do ostatniego uposażenia należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, bez odniesienia do jakiegokolwiek okresu rozliczeniowego służby. Oznacza to, że w niniejszej sprawie 76 dni urlopu przysługującego skarżącemu za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. należy pomnożyć przez wysokość wynagrodzenia przysługującego mu za 1 dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby. Sąd pierwszej instancji przyjął w konsekwencji, że organ naruszył art. 66 ust. 2 i art. 190 ust. 4 Konstytucji RP oraz art. 115a ustawy o Policji w związku z art. 9 ustawy nowelizującej, poprzez ich błędną wykładnię w stopniu, który miał wpływ na wynik sprawy. Stwierdził, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy, dokonując ponownego obliczenia i wypłaty różnicy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop za okres przed dniem 6 listopada 2018 r., organy Policji uwzględnią przedstawioną powyżej ocenę prawną, w szczególności mając na względzie art. 115a ustawy o Policji w związku z art. 9 ustawy nowelizującej, zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP i stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15, przyjmując że świadczeniem ekwiwalentnym za przepracowany dzień urlopu jest wynagrodzenie w wysokości 1/21 za jeden dzień roboczy. W kwestii odsetek ustawowych WSA w Krakowie wskazał, że dochodzenie odsetek przysługuje tylko wtedy, kiedy przepis określonej pragmatyki służbowej przewiduje takie prawo i jednocześnie brak jest wskazania drogi dochodzenia odsetek przed sądami powszechnymi.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Komendant Wojewódzki Policji w Krakowie. Zaskarżając wyrok w całości, na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej w skrócie "p.p.s.a.") zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj.:
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
