Wyrok NSA z dnia 25 października 2023 r., sygn. III OSK 5511/21
Dnia 25 października 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz sędzia del. WSA Maciej Kobak po rozpoznaniu w dniu 25 października 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 maja 2021 r. sygn. akt III SA/Łd 61/21 w sprawie ze skargi B.K. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi z dnia 2 grudnia 2020 r. nr F-449/2020 w przedmiocie odmowy wypłaty wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop 1) oddala skargę kasacyjną; 2) zasądza od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi na rzecz B.K. kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 13 maja 2021 r. sygn. akt III SA/Łd 61/21, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi B.K. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi z dnia 2 grudnia 2020 r. nr F-449/2020 w przedmiocie odmowy wypłaty wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Powiatowego Policji w [...] z dnia 29 października 2020 r. nr 6 (pkt 1); zasądził od Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi na rzecz skarżącego kwotę 497 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 2). W uzasadnieniu wyroku stwierdził m.in., że art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 1610, dalej w skrócie "ustawa nowelizująca") zróżnicował w istotny sposób sytuację funkcjonariuszy zwolnionych ze służby w Policji przed dniem 6 listopada 2018 r., w zależności od daty złożenia wniosku o wyrównanie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy, a jego literalne brzmienie wyłącza stosowanie zgodnych z Konstytucją RP zasad obliczania przedmiotowego świadczenia funkcjonariuszom zwolnionym ze służby przed dniem 6 listopada 2018 r. Wskazał, że powoływanie się przez organy Policji na literalne brzmienie art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej nie uwzględnia skutku wynikającego z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15, jakim była utrata z dniem 6 listopada 2018 r. mocy obowiązującej art. 115a ustawy o Policji w takim zakresie, w jakim określał on współczynnik ułamkowy 1/30 uposażenia policjanta jako podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Stwierdzony jako "niekonstytucyjny" ułamek 1/30 części za dzień niewykorzystanego urlopu, za okres przed dniem 6 listopada 2018 r., nie został w ustawie nowelizującej zastąpiony nowym ułamkiem. Skoro jednak art. 9 ust. 1 zd. 2 ustawy nowelizującej, gdy chodzi o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r., stwierdza, że ustala się go na zasadach wynikających z przepisów ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r., to stosując art. 115a ustawy o Policji, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r., należy także uwzględniać skutki w/w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. i dokonać takiej wykładni tego przepisu, która zapewni jego zgodność z przedmiotowym wyrokiem. W ocenie Sądu pierwszej instancji, za takim rozwiązaniem przemawia także fakt, że zmiana art. 115a ustawy o Policji była następstwem w/w wyroku z dnia 30 października 2018 r. i – jak podkreślił sam ustawodawca w projekcie ustawy nowelizującej – miała doprowadzić istniejące regulacje w zakresie obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy do zgodności ze standardami konstytucyjnymi. Odwołanie się zatem w art. 9 ust. 1 zd. 2 ustawy nowelizującej do zasad wynikających z przepisów ustawy o Policji, a nie do wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należy rozumieć w ten sposób, że skoro ustawodawca nie powtórzył niekonstytucyjnych przepisów ustawy o Policji i nie nakazał stosowania do obliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop z okresu przed dniem 6 listopada 2018 r. uregulowań, które utraciły moc w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r., to przy stosowaniu tej normy musi być uwzględniona wykładnia przepisu art. 115a ustawy o Policji przedstawiona w w/w wyroku. W związku z tym WSA w Łodzi uznał, że należy wyliczyć należną byłemu funkcjonariuszowi kwotę ekwiwalentu oraz ustalić różnicę pomiędzy kwotą należną a już wypłaconą, zaś sposób tego wyliczenia wynika wprost z uzasadnienia wyroku z dnia 30 października 2018 r. Stwierdził, że obowiązek uwzględniania skutków orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzających niezgodność aktu normatywnego z Konstytucją RP dotyczy również organów władzy ustawodawczej, wprowadzających nową regulację materii, w której wypowiedział się już Trybunał. Uchwalenie nowego przepisu o tożsamym zakresie treściowym, jak zakwestionowana regulacja, prowadzi do zjawiska tzw. wtórnej niekonstytucyjności. Sąd podzielił argumentację strony skarżącej, że przy wydaniu zaskarżonej decyzji doszło do naruszenia art. 190 ust. 4 Konstytucji RP, gdyż przepis ten stanowi o prawie jednostki do przywrócenia stanu konstytucyjności po stwierdzeniu przez Trybunał Konstytucyjny niekonstytucyjności prawnej podstawy orzeczenia i nakazał organowi ponowne rozpoznanie sprawy, przy uwzględnieniu przedstawionych w uzasadnieniu wskazań oraz dokonanie wyliczenia i wypłaty części należnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop na podstawie art. 115a ustawy o Policji, interpretowanego zgodnie z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP, oraz wzięcie pod uwagę okoliczności, że w zakresie stosowania prawa w/w wyrok Trybunału odnosi także skutek retroaktywny, wpływając na ocenę prawną stanów faktycznych powstałych w okresie poprzedzającym wejście w życie tego orzeczenia. WSA w Łodzi wskazał przy tym, że znane jest mu z urzędu postanowienie WSA w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2021 r. sygn. akt II SA/Bk 866/20 o przedstawieniu Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego dotyczącego art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej, ale odpowiedź na to pytanie nie jest konieczna do rozstrzygnięcia niniejszej skargi, gdyż w świetle w/w wyroku z dnia 30 października 2018 r. sąd administracyjny może samodzielnie rozstrzygnąć sprawę. Z kolei odnosząc się do żądania strony skarżącej w kwestii zasądzenia odsetek od niewypłaconej części ekwiwalentu pieniężnego, Sąd pierwszej instancji wskazał, że zarówno przepisy ustawy o Policji, jak i wydane na jej podstawie akty wykonawcze, nie zawierają regulacji, która przyznaje organowi kompetencje do rozstrzygania w drodze decyzji administracyjnej sprawy odsetek ustawowych od niewypłaconego w terminie uposażenia i innych należności pieniężnych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
