Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2023 r., sygn. III FSK 3384/21
"Pojęcie 'spadkobiercy podatnika' w rozumieniu art. 97 § 1 ordynacji podatkowej nie obejmuje zapisobiercy windykacyjnego, co wynika z precyzyjnego rozgraniczenia tych dwóch pojęć w prawie cywilnym, gdzie spadkobierca wstępuje w ogół praw i obowiązków spadkodawcy (sukcesja uniwersalna), natomiast zapisobierca windykacyjny nabywa wyłącznie konkretnie wskazany w testamencie przedmiot zapisu (sukcesja singularna).
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Pruszyński, Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA (del.) Agnieszka Olesińska (sprawozdawca), Protokolant Ewelina Wołosiak, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2023 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 9 października 2020 r., sygn. akt I SA/Lu 255/20 w sprawie ze skargi P. B. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie z dnia 4 lutego 2020 r., nr 0601-IOD-1.4121.3.2019.6 w przedmiocie odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
|III FSK 3384/21 | |
| | |
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 9 października 2020 r., sygn. akt I SA/Lu 255/20 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę P. B. (dalej jako: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie z dnia 4 lutego 2020 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w zakresie wniosku w sprawie określenia odpowiedzialności lub uprawnień spadkobiercy za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wskazał, że spór pomiędzy skarżącym a organami podatkowymi w niniejszej sprawie dotyczył możliwości uznania zapisobiercy windykacyjnego za spadkobiercę w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej. Sąd ten nie podzielił stanowiska, że zapisobierca windykacyjny, który nabył przedsiębiorstwo zmarłego, powinien być traktowany jak spadkobierca w rozumieniu art. 97 § 1 O.p., ze skutkiem w szczególności dla przejęcia majątkowych uprawnień spadkodawcy, takich jak prawo do odliczenia straty. WSA w Lublinie podzielił stanowisko organów podatkowych, że jeśli ustawodawca nie wprowadził do Ordynacji podatkowej zapisu windykacyjnego jako formy następstwa prawnego, to nie należy interpretować w tej kwestii milczenia ustawodawcy jako luki prawnej podlegającej wypełnieniu w drodze analogii. Z powyższych przyczyn, pomimo podobieństw pomiędzy sytuacją prawną spadkobiercy i zapisobiercy windykacyjnego sąd ten uznał, że brak było podstaw, aby pojęcie spadkobiercy w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, a w szczególności art. 97 1 O.p. rozumieć w taki sposób, jak chciałby tego skarżący i uznać, że rozciąga się ono także na osobę, która nabyła przedmiot zapisu windykacyjnego (art. 924 i 925 k.c.). W rezultacie WSA w Lublinie uznał, że z powodu braku przepisu pozwalającego uznać skarżącego za następcę prawnego spadkodawcy, brak było materialnoprawnej podstawy do orzekania przez organy podatkowe o uprawnieniach skarżącego, a w konsekwencji - nie istniał przedmiot, który mógłby być przez te organy rozstrzygany w postępowaniu. Oznaczało to bezprzedmiotowość takiego postępowania. Dodatkowo sąd ten zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 133 § 1 O.p. stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoba trzecia, o której mowa w art. 110-117c, która z uwagi na swój interes prawny żąda czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy. Sąd stwierdził, że skarżący w niniejszej sprawie nie należał do żadnej z kategorii podmiotów, wymienionych w tym przepisie. Jeżeli zatem postępowanie zostało wszczęte na wniosek nie pochodzący od osoby, posiadającej przymiot strony, należało je umorzyć. Wyrok ten w całości dostępny jest na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl (CBOSA).
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył pełnomocnik skarżącego, który na podstawie art. 173 § 1 i § 2 oraz art. 177 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm., dalej jako: "p.p.s.a.") zaskarżył go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
