Wyrok SN z dnia 30 listopada 2023 r., sygn. II USKP 79/22
Przyznanie prawa do renty rodzinnej rozwiedzionemu małżonkowi jest możliwe jedynie wówczas, gdy w dniu śmierci drugiego małżonka posiadał on formalnie ustalone przez wyrok sądowy lub ugodę sądową prawo do alimentów, przy czym dobrowolne wsparcie finansowe i wspólne gospodarstwo domowe po rozwodzie nie mogą zastąpić formalnie ustalonego prawa do alimentów.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania D. K.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Gdańsku
o prawo do renty rodzinnej po zmarłym J. K.,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 30 listopada 2023 r.,
skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z dnia 17 lutego 2021 r., sygn. akt III AUa 1398/20,
oddala skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
W wyroku z dnia 17 lutego 2021 r., sygn. akt III AUa 1398/20, Sąd Apelacyjny w Gdańsku – w sprawie z odwołania D. K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Gdańsku – zmienił zaskarżony apelacją organu rentowego wyrok Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 8 lipca 2020 r., sygn. akt VII U 5939/19 i oddalił odwołanie D. K. od decyzji organu rentowego z dnia 20 sierpnia 2019 r., w której ZUS odmówił D. K. przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym w dniu 20 lipca 2019 r. J. K. – stwierdzając, że wnioskodawczyni w chwili śmierci byłego małżonka nie miała prawa do alimentów ustalonych z jego strony wyrokiem lub ugodą sądową.
W sprawie ustalono, że D. K. (ur. […] r.) oraz J. K. (ur. […] r.) zawarli związek małżeński w dniu 25 marca 1967 r. Małżonkowie mają dwójkę pełnoletnich dzieci: J. K. ur. […] r.) oraz D.1. K. (ur. […] r.). Wyrokiem z 6 sierpnia 1991 r. wydanym w sprawie o sygn. akt III RC […] Sąd Rejonowy w G. - III Wydział Cywilny Rodzinny i Nieletnich rozwiązał małżeństwo przez rozwód bez orzekania o winie stron. Pomimo orzeczonego rozwodu ubezpieczona nadal prowadziła wspólne gospodarstwo domowe i zamieszkiwała w tym samym mieszkaniu w G. przy ul. […] z byłym mężem, wspólnie partycypując w kosztach utrzymania. Ubezpieczona opiekowała się chorym J. K. aż do jego śmierci. Pielęgnowała go oraz kupowała mu lekarstwa. Zmarły pracował jako spawacz w stoczni, a ubezpieczona w przedszkolu jako woźna. Zarobki zmarłego męża były znacznie wyższe niż zarobki ubezpieczonej. Decyzją z dnia 12 grudnia 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Gdańsku przyznał ubezpieczonej emeryturę od 1 listopada 2006 r. Decyzją z dnia 30 marca 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Oddział w Gdańsku przyznał J. K. emeryturę od 12 kwietnia 2007 r. Świadczenie zmarłego było wyższe niż to przysługujące wnioskodawczyni. Sytuacja majątkowa ubezpieczonej po rozwodzie uległa drastycznemu pogorszeniu. Ubezpieczona co miesiąc otrzymywała od zmarłego 400 zł w gotówce (początkowo z wynagrodzenia za pracę, później z emerytury). Pomiędzy byłymi małżonkami nie było formalnych, pisemnych ustaleń co do tej kwestii – dokonano ustnie takich ustaleń. Gdy mąż zachorował, przekazywał ubezpieczonej całą otrzymywaną emeryturę celem rozporządzania tym świadczeniem. Pieniądze otrzymywane od męża w kwocie 400 zł ubezpieczona przeznaczała na własne potrzeby. Dodatkowo była wspierana finansowo przez dzieci. W toczącej się przed Sądem Okręgowym w G. - I Wydziałem Cywilnym sprawie o sygn. akt I Ns […] w przedmiocie ubezwłasnowolnienia J. K. wnioskodawczyni D. K. została ustanowiona jego kuratorem. J. K. zmarł dnia 20 lipca 2019 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
