Postanowienie SN z dnia 8 lutego 2024 r., sygn. V KS 40/23
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki
w sprawie D. R.
oskarżonego z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005 r.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 8 lutego 2024 r.,
skargi prokuratora
na wyrok sądu odwoławczego – Sądu Okręgowego w Elblągu
z dnia 17 listopada 2023 r., sygn. akt VI Ka 377/23,
uchylający wyrok Sądu Rejonowego w Elblągu
z dnia 12 lipca 2023 r., sygn. akt VIII K 294/23
i przekazujący sprawę do ponownego rozpoznania
na podstawie art. 539e § 2 k.p.k.
1. oddala skargę;
2. kosztami postępowania skargowego obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Elblągu z dnia 12 lipca 2023 r., sygn. akt VIII K 294/23, D. R. został skazany za przestępstwo z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2005 r.
Po rozpoznaniu apelacji wniesionej przez obrońcę w części dotyczącej orzeczenia o karze, Sąd Okręgowy w Elblągu, wyrokiem z dnia 17 listopada 2023 r., sygn. akt VI Ka 377/23, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania z uwagi na stwierdzenie z urzędu bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.
Skargę od tegoż wyroku wniósł prokurator, zaskarżając go w całości na niekorzyść oskarżonego. Skarżący zarzucił: rażącą obrazę prawa procesowego i materialnego (art. 31 k.k.), tj. przepisu art. 437 § 2 in fine k.p.k. oraz art. 202 § 5 k.p.k. w zw. z art. 31 § 1 i 2 k.k. a contrario i art. 79 § 4 k.p.k., która miała istotny wpływ na jego treść, a polegającą na wydaniu orzeczenia kasatoryjnego, pomimo braku ustawowych przesłanek, w tym zwłaszcza nieistnieniu bezwzględnej przyczyny odwoławczej statuowanej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., albowiem w świetle kategorycznej i retrospektywnej opinii biegłych lekarzy psychiatrów ze skutkiem ex tunc uzyskanej już w toku postępowania przygotowawczego zaledwie dwa i pół tygodnia po powołaniu przez prokuratora biegłych lekarzy psychiatrów z powodu jego ówczesnych uzasadnionych wątpliwości, oskarżony tempore criminis et procedendi miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 1 i 2 k.k., a zatem oskarżony obiektywnie zawsze był w pełni poczytalny, także w okresie pomiędzy powołaniem biegłych przez prokuratora a ich retrospektywną opinią, co prowadzi do konstatacji, iż obiektywnie nigdy nie było przesłanek do obrony obligatoryjnej, a nawet jeśli przyjąć, iż formalnie powinna ona istnieć wyłącznie na etapie postępowania przygotowawczego w okresie od powołania biegłych psychiatrów przez prokuratora do wydania przez nich opinii, to sam fakt braku obrońcy z urzędu w tym bardzo krótkim czasie racjonalnie nie uzasadnia wydania kasatoryjnego wyroku odwoławczego w sytuacji, gdy opinia psychiatryczna uzyskana już w postępowaniu przygotowawczym kategorycznie stwierdzała brak warunków art. 31 § 1 i 2 k.k., a więc to jedynie formalne uchybienie prokuratora zostało konwalidowane już na etapie postępowania przygotowawczego i w żaden sposób nie przeniknęło do postępowania jurysdykcyjnego, w którym oskarżony bezspornie nie musiał mieć obrońcy z urzędu w świetle tej jednoznacznej opinii, przy czym brak było faktycznych i prawnych przesłanek do wydania przez Sąd a quo po wniesieniu aktu oskarżenia zarządzenia o zwolnieniu obrońcy z urzędu z jego obowiązków na mocy art. 79 § 4 k.p.k. z tego prostego powodu, że ontologicznie i realnie taki podmiot nie istniał w tym postępowaniu, a sama gramatyczna redakcja tego przepisu wskazuje na konieczność zwolnienia realnie funkcjonującego obrońcy z urzędu, co nie miało miejsca w tej sprawie, a zatem Sąd a quo nie dopuścił się jakiegokolwiek uchybienia na etapie postępowania jurysdykcyjnego, tym bardziej, że w przyjętej przez niego podstawie faktycznej i dowodowej wyroku skazującego znalazła się opinia sądowo-psychiatryczna stwierdzająca pełną poczytalność oskarżonego, co wynika z zapisu w protokole rozprawy z 12.07.2023 r., przy czym Sąd ad quem wydając rozstrzygnięcie kasatoryjne nie tylko bezzasadnie zignorował i przeszedł do porządku dziennego nad jednoznaczną treścią opinii psychiatrycznej wydanej na zasadzie art. 202 k.p.k. kategorycznie i retrospektywnie ex tunc wykluczającą warunki art. 31 § 1 i 2 k.k. i włączoną do procesu przez Sąd a quo, ale także obraził przepis art. 439 § 1 pkt 10 in principio k.p.k., który expressis verbis dotyczy tylko braku obligatoryjnego obrońcy w postępowaniu sądowym, a nie przygotowawczym, jak w niniejszej sprawie i tym samym obraził regulację zawartą w art. 437 § 2 in fine k.p.k. przewidującą wyjątkowość orzekania kasatoryjnego, przy czym skrajnie lakoniczne rozumowanie Sądu ad quem zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest ekstremalnie wręcz formalistyczne, abstrakcyjne i nominalistyczne, nieracjonalne, nieekonomiczne i prowadzi do nielogicznych i absurdalnych konsekwencji, a także pozostaje w całkowitej sprzeczności z realiami in concreto układu procesowego, stąd też należy je zdecydowanie odrzucić, a także nie udziela odpowiedzi na kluczowe pytanie, co konkretnie ma uczynić Sąd a quo w reaktywowanym postępowaniu pierwszoinstancyjnym w sytuacji, gdy od dawna wiadomo, że podejrzany jest całkowicie zdrowy psychicznie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
