Postanowienie SN z dnia 13 grudnia 2023 r., sygn. III USK 425/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło
w sprawie z odwołania K. L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Zielonej Górze
z udziałem D. sp. z o.o. w Z.
o ustalenie istnienia ubezpieczenia,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 13 grudnia 2023 r.,
na skutek skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
z dnia 15 czerwca 2022 r., sygn. akt III AUa 5/21,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Zielonej Górze na rzecz D. sp. z o.o. w Z. tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych z ustawowymi odsetkami za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia zobowiązanemu orzeczenia do dnia zapłaty.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z 15 czerwca 2022 r., na skutek apelacji K. L. od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z 21 lipca 2020 r., zmienił zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzającą je decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Zielonej Górze z 21 września 2015 r. i stwierdził, że K. L. jako pracownik u płatnika składek D. sp. z o.o. w Zielonej Górze podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 10 kwietnia 2015 r.
W wywiedzionej od powyższego wyroku skardze kasacyjnej organ rentowy, zaskarżając wyrok Sądu Apelacyjnego w całości, w podstawach skargi podniósł zarzut rażącego naruszenia przepisów prawa materialnego: (-) art. 22 § 1 k.p., przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że stosunek prawny łączący odwołującą się i płatnika składek odpowiadał cechom warunkującym uznanie go za stosunek pracy, a praca była wykonywana w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy, w szczególności jeżeli sposób świadczenia czynności nie różnił się niczym od realizacji zadań w ramach umów zleceń zawieranych wcześniej ze spółkami powiązanymi z płatnikiem osobowo i kapitałowo, które prowadziły wspólne przedsięwzięcie w postaci sklepu internetowego i sprzedaży internetowej na portalach aukcyjnych; (-) art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p., przez ich niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że umowa o pracę nie została zawarta dla pozoru mimo tego, iż nie była ona faktycznie wykonywana, a jej zawarcie nastąpiło jedynie w celu zapewnienia tytułu do ubezpieczeń i stworzenia dla odwołującej się możliwości korzystania ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa w perspektywie rychłego ziszczenia się ryzyka ubezpieczeniowego w postaci niezdolności do pracy przypadającej na okres ciąży i urodzenia dziecka - umowa o pracę w sposób „sztuczny” zastąpiła realizowane w tym samym miejscu, na tych samych zasadach i w ten sam sposób umowy zlecenia; (-) art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 121 ze zm. - w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie), przez uznanie, że odwołująca się była objęta ubezpieczeniami społecznym z tytułu umowy o pracę w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji u pracodawcy D. Sp. z o.o. w Z. w sytuacji, gdy sposób świadczenia czynności nie różnił się niczym od realizacji zadań w ramach umów zleceń zawieranych wcześniej ze spółkami powiązanymi z płatnikiem osobowo i kapitałowo (R. Sp. z o.o. oraz H. Sp. z o.o.), które prowadziły wraz z płatnikiem wspólne przedsięwzięcie w postaci sklepu internetowego i sprzedaży internetowej na portalach aukcyjnych; (-) art. 6 k.c. w związku z art. 300 k.p., przez zaniechanie uznania, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał, iż obie strony umowy o pracę miały świadomość i zamiar niewywoływania skutków prawnych określonych w składanych oświadczeniach woli, wspólnym zamiarem stron objęte było natomiast zapewnienie odwołującej możliwości korzystania ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa. Natomiast w podstawie naruszenia przepisów postępowania skarżący podniósł zarzut naruszenia: (-) art. 382 w związku z art. 327 § 1 pkt 1 w związku z art. 391 k.p.c., przez pominięcie znacznej części zebranego materiału świadczącego o tym, że strony zawarły pozorną umowę o pracę, która nie mogła wywołać skutków w postaci podlegania do ubezpieczeń społecznych, a w szczególności: a) umowę o pracę poprzedzały rozwiązane formalnie w przededniu jej zawarcia dwie umowy zlecenia, w ramach których odwołująca się realizowała czynności dla spółek R. Sp. z o.o. i H. Sp. z o.o., a które to spółki wspólnie z płatnikiem prowadziły jedno przedsięwzięcie w postaci sprzedaży internetowej i sklepu internetowego, a umowa ze spółką R. Sp. z o.o. obejmowała identyczny zakres czynności, jak umowa o pracę zawarta z płatnikiem składek; b) jedna z umów zlecenia poprzedzających umowę o pracę stanowiła tytuł do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i odwołująca się był zgłoszona do tego ubezpieczenia od podstawy wymiaru 40 zł (umowa ta zapewniała możliwość niepodlegania do ubezpieczeń z drugiej umowy od kwoty 1.750 zł); c) okoliczność, że wszyscy świadkowie zeznający w sprawie w sposób niebudzący wątpliwości i wyraźny potwierdzili, iż nie było żadnych różnic między wykonywaniem czynności przez odwołującą się w okresie od 26 stycznia 2015 r. do 9 kwietnia 2015 r. (realizacja umów zlecenia) oraz w okresie od 10 kwietnia do 30 kwietnia 2015 r. (po zawarciu umowy o pracę do czasu powstania niezdolności do pracy); d) mimo formalnego rozwiązania umowy zlecenia ze spółką R. Sp. z o.o. co najmniej do 25 kwietnia 2015 r. wykonywała usługi na rzecz spółki R. Sp. z o.o.; e) silne powiązania osobowe i kapitałowe między spółkami prowadzącymi wspólnie sklep internetowy i sprzedaż wysyłkową, w tym między zleceniodawcami odwołującej się i jej pracodawcą; f) obowiązki z umowy o pracę i umów zlecenia pokrywały się i wykonywane były w istocie na rzecz tej samej grupy podmiotów, wobec czego nie było gospodarczego celu i sensu zatrudnienia; g) odwołująca się była jedyną osobą spośród osób zatrudnianych przez wszystkie spółki funkcjonujące na ul. […] i prowadzące wspólnie sprzedaż internetową, która została zatrudniona na umowę o pracę i to w tak szczególnym momencie jak rychłe ziszczenie ryzyka ubezpieczeniowego. Powyższe oznacza, że Sąd Apelacyjny rozpoznając sprawę, w sposób nieuprawniony pominął część zebranego materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na wynik sprawy. Gdyby bowiem Sąd drugiej instancji nie pominął wskazanych okoliczności - wynik sprawy byłby inny.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
