17.10.2023

Postanowienie SN z dnia 17 października 2023 r., sygn. I USK 191/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Robert Stefanicki

w sprawie z odwołania K. W.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Zabrzu
‎o wysokość świadczenia,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 17 października 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach
‎z dnia 6 grudnia 2022 r., sygn. akt III AUa 1011/22,

I. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;

II. nie obciąża ubezpieczonego kosztami pełnomocnika organu rentowego w postępowaniu kasacyjnym.

[SOP]

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zabrzu decyzją z 2 października 2019 r. odmówił ubezpieczonemu K.W. ponownego ustalenia wysokości emerytury z uwagi na to, że ubezpieczony nie przedłożył żadnych nowych dowodów, które mają wpływ na zmianę wysokości emerytury (art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.)). Wobec tego organ rentowy podtrzymał treść decyzji odmawiającej przeliczenia wysokości świadczenia z dnia 13 lipca 2017 r.

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Katowicach X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję, zobowiązując Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zabrzu do ponownego obliczenia emerytury ubezpieczonego K.W. na podstawie art. 110a ustawy emerytalnej z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, począwszy od 1 września 2019 r.

Na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Zabrzu od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2022 r., Sąd Apelacyjny w Katowicach Wydział II Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 6 grudnia 2022 r. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił odwołanie. Jak wyjaśnił Sąd II instancji, istota sporu między stronami sprowadzała się przede wszystkim do ustalenia kryteriów niezbędnych do odtworzenia zarobków ubezpieczonego, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne za okres przed 1979 roku, to jest za okres, za który nie zachowała się dokumentacja płacowa. Organ rentowy na podstawie przedłożonych przez ubezpieczonego wykazów zarobków ustalił, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wyniósł 182,99% (za okres od 1961 do 1987 r., przyjmując za nieudokumentowany okres minimalne wynagrodzenie za pracę) i jest niższy od wymaganych 250,01%. Ubezpieczony podał, że istnieje możliwość odtworzenia jego zarobków przy uwzględnieniu następujących składników: stawki wynagrodzenia zasadniczego, świadczenia specjalnego tzw. Karta Górnika, deputatu węglowego, dodatku szkodliwego, dodatku za pracę na II i III zmianie, wynagrodzenia za pracę w niedziele i święta. Organ rentowy stanął na stanowisku, że przy odtworzeniu zarobków ubezpieczonego należy przyjąć pewne, a nie prawdopodobne składniki zarobku, tj. wynagrodzenie zasadnicze, świadczenie z tzw. Karty Górnika, deputat węglowy. Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu emerytur i rent, celem odtworzenia zarobków ubezpieczonego za lata 1960-1978. Biegły sporządził opinię, uwzględniając: wynagrodzenie zasadnicze, deputat węglowy, dodatek specjalny tzw. Kartę Górnika, wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta, dodatek za pracę zmianową. Sąd Okręgowy przyjął założenie pracy w niedziele i święta oraz w systemie zmianowym, opierając się na zeznaniach ubezpieczonego i świadków, zgodnie z którymi praca w kopalni odbywała się w systemie trzy zmianowym oraz w niedziele i święta. Spór w niniejszej sprawie dotyczył w istocie możliwości zaliczenia do podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego za lata 1960-1978 wartości nieudokumentowanych świadczeń w postaci dodatków za pracę na II i III zmianie, dodatku za pracę w niedziele. Zarówno w dokumentach, które miał organ rentowy, jak i tych zgromadzonych w zasobach pracodawcy ubezpieczonego w latach 1968-1979, nie ma ewidencji czasu pracy ubezpieczonego za ten okres (z wyjątkiem wykazu dniówek w wymiarze półtorakrotnym). W toku postępowania zarówno przed Sądem pierwszej instancji, jak i Sądem odwoławczym ubezpieczony nie był w stanie przedstawić żadnej dokumentacji pozwalającej na dokonanie jakichkolwiek ustaleń w tym zakresie.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp