03.10.2023

Postanowienie SN z dnia 3 października 2023 r., sygn. II PSK 45/23

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Robert Stefanicki

w sprawie z powództwa D. W.
‎przeciwko Zespołowi […] w O.
‎o nagrodę jubileuszową,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 3 października 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku
‎z dnia 14 grudnia 2022 r., sygn. akt IV Pa 9/22,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;

2. nie obciąża powódki kosztami postępowania kasacyjnego.

[SOP]

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy we Włocławku wyrokiem z 11 marca 2022 r. oddalił powództwo D.W. przeciwko Zespołowi […] w O. o zapłatę kwoty w wysokości 12.645,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 1 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty tytułem nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy i zasądził od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Jak ustalił Sąd I instancji D.W. od 1 września 1981 r. do 31 sierpnia 1999 r. była pracownikiem Szkoły Podstawowej w P., zaś od 1 września 1999 r. do 29 sierpnia 2018 r. pracownikiem Szkoły Podstawowej w O., gdzie wykonywała obowiązki nauczyciela, w pełnym wymiarze czasu pracy. Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło na mocy porozumienia stron, w związku z nabyciem przez powódkę prawa do emerytury. Na mocy decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Toruniu z 18 września 2018 r. świadczenie emerytalne zostało przyznane powódce od dnia 30 sierpnia 2018 r. Pismem z 10 listopada 2021 r. powódka zwróciła się do pozwanego z wnioskiem o wypłatę nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy. Uzasadniając ów wniosek, odwołała się do decyzji ZUS Oddział w Toruniu, potwierdzającej, że na dzień rozwiązania stosunku pracy legitymowała się ona ponad 40-letnim stażem pracy. Powódka nie negowała, że przez niedopatrzenie nie wystąpiła o nagrodę wcześniej. Przedmiotem sporu była wyłącznie ocena zasadności podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia.

Na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 marca 2022 r. Sąd Okręgowy we Włocławku IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 14 grudnia 2022 r. oddalił apelację i zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym. Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że wywiedziona apelacja okazała się bezzasadna zaś ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd I instancji są ustaleniami prawidłowymi, które Sąd II instancji uczynił własnymi. Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia Sądu I instancji odnoszące się wyłącznie do okoliczności bezspornych. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy dokonał w pełni prawidłowych ustaleń faktycznych i prawidłowej ich oceny prawnej w kontekście prawidłowo zastosowanych przepisów prawa materialnego. Jak podkreślił Sąd II instancji, przedawnienie jest instytucją prawa materialnego, a nie prawa procesowego. Skoro roszczenie o nagrodę jubileuszową ma swoją podstawę w przepisie prawa pracy (w przypadku powódki - Karta Nauczyciela), toteż i sposobu obliczenia terminu przedawnienia szukać należy w przepisach prawa pracy. Sąd Okręgowy uznał, iż przedawnienie roszczeń w sprawach mających swe źródło w przepisach prawa pracy jest kwestią uregulowaną w prawie pracy, a zatem nie ma podstaw do sięgania w tym zakresie do art. 117 i nast. k.c. Stan sprawy nieuregulowanej w prawie pracy ma miejsce w sytuacji, gdy określona sytuacja faktyczna nie znajduje rozstrzygnięcia w normach prawa pracy, choć pozostaje ze stosunkiem pracy związana, jak chociażby roszczenie pracownika o zapłatę renty czy też odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy (art. 444 k.c., art. 445 k.c.). W takiej sytuacji do obliczania terminu przedawnienia wskazanych roszczeń w istocie odwołać się należy do przepisów Kodeksu cywilnego. Prawo do nagrody jubileuszowej D.W. za 40 lat pracy (tj. świadczenie wynikające z treści stosunku pracy) powstało najpóźniej 29 sierpnia 2018 r., toteż prawidłowo Sąd Rejonowy ocenił, że trzyletni termin przedawnienia rozpoczął bieg od tej daty i mijał z dniem 29 sierpnia 2021 r. Tymczasem powódka z roszczeniem o wypłatę nagrody jubileuszowej wystąpiła do pracodawcy 22 listopada 2021 r., a zatem niewątpliwie po upływie terminu przedawnienia. Sąd Okręgowy uznał, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie sposób zarzucić stronie pozwanej, aby korzystając ze swojego uprawnienia procesowego, nadużyła prawa podmiotowego i wobec tego nie uwzględnił zarzutu naruszenia art. 8 k.p. Strona pozwana nie działała umyślnie, mając na celu wprowadzenie powódki w błąd. Wręcz przeciwnie, z analizy akt osobowych powódki wynika, że pozwany nie dysponował żadną wiedzą w przedmiocie pracy powódki w gospodarstwie rolnym, uzasadniającym przyznanie jej nagrody jubileuszowej, za okres dłuższy niż 35 lat. Fakt, że powódka pochodzi ze środowiska wiejskiego (co wynika z formularza kwestionariusza osobowego czy życiorysu) nie oznacza jeszcze, że po ukończeniu 16 roku życia pracowała w gospodarstwie rolnym, w warunkach umożliwiającym zaliczenie okresu tej pracy okresów, od których zależy nabycie nagrody jubileuszowej. Sąd II instancji wskazał również, że nie można zarzucić pozwanemu, aby działał wobec powódki niewłaściwie, bo, przykładowo, w trakcie trwania zatrudnienia miał świadomość nabycia przez powódkę uprawnienia do nagrody jubileuszowej z tytułu 40 lat pracy, jednak z jakichś względów odmówił jej wypłaty, bądź zwlekał z tym, aż do chwili upływu terminu przedawnienia. Istotne w ocenie Sądu Okręgowego jest to, co powódka sama przyznała, że o możliwości doliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy dowiedziała się w trakcie zbierania dokumentacji dla celów emerytalnych (co miało miejsce w 2018 r.), ale nic z tą wiedzą nie zrobiła.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp