Postanowienie SN z dnia 19 września 2023 r., sygn. I USK 171/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt
w sprawie z odwołania R. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Chorzowie
o wysokość świadczenia (emerytury)
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w dniu 19 września 2023 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach
z dnia 26 stycznia 2022 r., sygn. akt III AUa 1716/19,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od R. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Chorzowie kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
az
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 19 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił odwołanie R.P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Chorzowie odmawiającej przeliczenia emerytury na podstawie art. 110a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2023 r., poz. 1251).
Sąd Apelacyjny w Katowicach, wyrokiem z dnia 26 stycznia 2022 r., oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że ubezpieczony przedstawił dokumenty płacowe, poczynając od 1980 r., które mogły posłużyć do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia, potwierdzone na druku Rp-7. Wobec braku dokumentów płacowych za lata 1963-1979, ubezpieczony domagał się ich odtworzenia w toku procesu sądowego. W tym celu ubezpieczony wnioskował o przeprowadzeniem dowodu z zeznań świadków - współpracowników: Z.S., A.B. i H.P. Ubezpieczony mógł skorzystać z takich środków dowodowych, zgodnie z regułami, według których toczy się proces cywilny przed sądem. Jednakże dane pochodzące z zeznań świadków muszą być równie precyzyjne jak dokumenty płacowe, skoro mają te dokumenty zastąpić. Tymczasem przesłuchani w sprawie świadkowie (z uwagi na wiek, upływ czasu i brak oparcia w dokumentach źródłowych) nie dysponowali wiedzą, która mogłaby zastąpić dokumenty, np. w zakresie precyzyjnego wskazania liczby przepracowanych przez ubezpieczonego nadgodzin w każdym miesiącu spornych lat, wysokości płatnej w każdym miesiącu premii, liczby przepracowanych w każdym miesiącu niedziel. „Za taki precyzyjny dowód nie można poczytać stwierdzenia, iż „pracowaliśmy praktycznie we wszystkie niedziele” (św. A.B.), „premie przysługiwały z różnych tytułów” (św. Z.S.), czy „wzrastała ta stawka w zależności od postępu prac na ścianie” (św. H.P.)”. W tej sytuacji jedyną dostępną możliwością - do odtworzenia wynagrodzenia w spornym okresie - była opinia biegłego z zakresu rent i emerytur. Biegły sądowy skorzystał przy wyliczeniu z akt osobowych ubezpieczonego z okresu jego pracy, z dokumentów będących w posiadaniu organu rentowego oraz z powszechnie obowiązujących w spornym okresie branżowych przepisów płacowych dla górnictwa węgla kamiennego. Jednocześnie opinia nie mogła zawierać wyliczeń hipotetycznego wynagrodzenia w oparciu o dane uwzględniające należności za pracę na II i III zmianie i w niedziele, a także należności z tytułu Karty Górnika w podwójnej wysokości. Sąd Apelacyjny stwierdził bowiem, iż brak jest w aktach osobowych ubezpieczonego wykazu odnośnie do pracy ubezpieczonego na II i III zmianie oraz pracy w niedziele i święta. Dołączone do sprawy akta osobowe ubezpieczonego nie zawierają żadnych danych w tym zakresie, które ewidencjonowałyby zarówno liczbę dniówek na trzecią, czy jakąkolwiek zmianę. Przy odtwarzaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne ustalenia mają charakter hipotetyczny, to jednakże nie mogą być abstrakcyjne i dowolne, albowiem przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych stanowią normy bezwzględnie obowiązujące i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Dokonując ustaleń dotyczących wysokości wynagrodzenia przysługującego ubezpieczonemu w spornych okresach, należy się kierować przedstawionymi wyżej założeniami, uwzględniając wyłącznie te składniki wynagrodzenia, które w określonej wysokości wynikały z dokumentów znajdujących się w jego aktach osobowych. Przy ustalaniu wynagrodzeń trzeba przyjmować takie składniki, co do których nie było żadnej wątpliwości, że faktycznie zostały ubezpieczonemu wypłacone.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
