18.05.2023

Postanowienie SN z dnia 18 maja 2023 r., sygn. II USK 124/22

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło

w sprawie z odwołania Wyższej Szkoły w Ś. obecnie Akademia w Ś.

oraz J. A.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w Poznaniu
‎z udziałem Fundacji w Ś.
‎o wysokość podstawy wymiaru składek,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 18 maja 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
‎z dnia 25 października 2021 r., sygn. akt III AUa 1325/20,

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;

2. zasądza od odwołującej się na rzecz organu rentowego kwotę 2.700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z 25 października 2021 r. oddalił apelację Wyższej Szkoły w Ś. (WWS) wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z 22 października 2020 r., oddalającego odwołania Wyższej Szkoły w Ś. i J. A. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziału w Poznaniu z 4 grudnia 2018 r. stwierdzającej, że podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne J. A. z tytułu umowy o pracę u płatnika składek Wyższej Szkoły w okresie od października 2013 r. do grudnia 2017 r. stanowią kwoty szczegółowo wskazane w zaskarżonej decyzji, w których uwzględniono również przychód pracownika nazwany przez pracodawcę „stypendium naukowym” oraz przychód pracownika uzyskiwany w ramach umowy o dzieło zawartej z Fundacją.

Odwołująca się Wyższa Szkoła w Ś. wniosła od powyższego wyroku skargę kasacyjną. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie prawa materialnego: 1) art. 111 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 111 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym w związku z § 1 ust. 1 Statutu W. Wyższej Szkoły, przez ich niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że obowiązki nauczycieli akademickich zatrudnionych w Wyższej Szkole, w tym obowiązki ubezpieczonego w okresie wskazanym w decyzji organu rentowego, określał powołany przez Sąd Apelacyjny przepis art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, a tym samym, iż ubezpieczony już z mocy przepisu tejże ustawy był obowiązany do prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych oraz rozwijania twórczości naukowej albo artystycznej, podczas gdy Wyższa Szkoła w Ś., jak wynika wprost z treści jej statutu, jest niepubliczną uczelnią zawodową (§ 1 ust. 1 Statutu WWS), a nie uczelnią akademicką, natomiast obowiązki nauczycieli akademickich zatrudnionych w uczelni zawodowej, w tym obowiązki ubezpieczonego, określał nie powołany przez Sąd Apelacyjny przepis art. 111 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, a art. 111 ust. 5 tej ustawy, stanowiący, że nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni zawodowej jedynie „mogą” (a nie „mają obowiązek”) uczestniczyć w pracach badawczych, natomiast warunki prowadzenia tych prac określa organ kolegialny uczelni wskazany w statucie (w niniejszej sprawie warunki takie nie zostały określone przez właściwy organ kolegialny WWS), które to naruszenie skutkowało błędnym przyjęciem, iż ubezpieczony był obowiązany do prowadzenia pracy naukowej już tylko z tego powodu, że był on nauczycielem akademickim zatrudnionym na umowie o pracę w uczelni akademickiej; 2) art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 12 ust. 1 i art. 21 pkt 39 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 22 Kodeksu pracy w związku z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że wypłacane ubezpieczonemu przez odwołującą się stypendium naukowe stanowi przychód ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i jako takie podlega zaliczeniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, podczas gdy wypłacane ubezpieczonemu stypendium naukowe stanowi świadczenie o niepracowniczym charakterze i nie wynika ze stosunku pracy, a tym samym nie może zostać zaliczone do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy tym bardziej, iż zgodnie z treścią art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przychód w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie stypendiów stanowią wyłącznie stypendia wypłacane bezrobotnym oraz stypendia sportowe, a zatem stypendia o innym charakterze aniżeli to wypłacane ubezpieczonemu;‎3) art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przez jego niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że przychody ubezpieczonego z tytułu umów o dzieło zawartych z Fundacją należy zaliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pracy świadczonej w ramach umowy cywilnoprawnej realizowanej na rzecz własnego pracodawcy - WWS w sytuacji, w której: a) okoliczności sprawy nie dają podstaw do uznania, że ubezpieczony wykonywał swoje obowiązki wynikające z umowy o dzieło zawartej z Fundacją E. na rzecz WWS, b) okoliczności sprawy nie dają podstawy do uznania, że między Fundacją a WWS została zawarta umowa, na podstawie której ubezpieczony, w wykonaniu umowy o dzieło zawartej między Fundacją a ubezpieczonym, obowiązany był świadczyć jakiekolwiek usługi na rzecz WWS, lub też na podstawie której WWS byłaby uprawniona do wykorzystania rezultatów wykonania wyżej wymienionej umowy przez ubezpieczonego, c) okoliczności sprawy nie dają podstaw do uznania, że WWS przekazała Fundacji jakiekolwiek środki na sfinansowanie przez Fundację umów o dzieło zawartych między Fundacją a ubezpieczonym - a w konsekwencji w sytuacji, w której nie zostały spełnione ustawowe przesłanki zastosowania przedmiotowego przepisu, jak również kryteria jego stosowania wypracowane w judykaturze.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp