Postanowienie SN z dnia 12 kwietnia 2023 r., sygn. III USK 157/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Halina Kiryło
w sprawie z odwołania M. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gorzowie Wielkopolskim
z udziałem E. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w W. i M. M.
o ustalenie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 12 kwietnia 2023 r.,
na skutek skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie
z dnia 2 grudnia 2021 r., sygn. akt III AUa 242/21,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od M. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gorzowie Wielkopolskim kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 2 grudnia 2021 r. oddalił apelację płatnika składek M. P. od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 1 marca 2021 r., oddalającego wniesione przez nią odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 grudnia 2017 r., w której organ rentowy stwierdził, że M. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu w okresie od 2 maja 2016 r. do 31 lipca 2017 r. z tytułu umowy zlecenia zawartej z P.H.U. G..
Odwołująca się M. P. wywiodła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie prawa materialnego, to jest: 1) art. 58 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 13 ust. 1 lit. b pkt II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego oraz art. 353 k.c. i art. 83 § 1 k.c., przez ich błędną wykładnię i w konsekwencji niezasadne uznanie, że zawarcie umowy zlecenia między odwołującą się a zainteresowanym zmierzało do zakazanego w myśl art. 58 § 1 k.c. celu, jakim było w ocenie Sądu opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne zatrudnionych w Polsce, a nie w Belgii, co skutkowało przyjęciem, że zainteresowany nie podlega z tytułu zwartej umowy ubezpieczeniom społecznym, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu wskazuje, że o czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić jedynie wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana; nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną; 2) art. 58 § 1 w związku z art. 83 § 1 k.c., przez niewłaściwe ich zastosowanie i błędną wykładnię polegające na stwierdzeniu, że umowa zlecenia zawarta przez odwołującą się z zainteresowanym jest nieważna ze względu na pozorność czynności prawnej i nieważna jako czynność prawna mająca na celu na celu obejście ustawy, gdyż wady te są dwiema różnymi instytucjami prawnymi. Wobec zasadniczej odmienności tych instytucji prawnych, uznanie nieważności umowy zlecenia na obu tych podstawach jest zasadniczo błędne. Nie może zostać uznany za poprawny wywód Sądu drugiej instancji dotyczący okoliczności faktycznych uzasadniających tezę o nieważności umowy ze względu na obejście prawa i pozorność czynności prawnej, skoro wady te nie mogą w tym samym stanie faktycznym występować jednocześnie; 3) art. 83 § 1 w związku z art. 58 § 2 w związku z art. 734 k.c. oraz art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przez ich niewłaściwe zastosowanie w ustalonych okolicznościach faktycznych i kwalifikację tych okoliczności w kategorii pozorności z tej przyczyny, że ubezpieczony świadczył równolegle pracę na rzecz innego płatnika oraz zaniechanie ustalenia, czy zleceniobiorca w ramach nawiązanego stosunku wykonywał czynności zlecone, które skutkują objęciem ubezpieczeniem społecznym bez względu na ilość wykonywanej pracy, co implikowało wadliwą subsumpcję ustalonego stanu faktycznego; 4) art. 58 § 11 art. 83 § 1 k.c., przez niewłaściwe ich zastosowanie polegające na tym, że ustalenia faktyczne stanowiące podstawę zaskarżonego wyroku nie są na tyle pogłębione, dokładne i zindywidualizowane, aby w pełni wystarczyły do oceny w świetle prawa materialnego zasadności rozstrzygnięcia sprawy. Rozważania w przedmiocie zamiaru uniknięcia opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne wymagają weryfikacji na tle jednoznacznie ustalonych okoliczności faktycznych, a zaskarżone orzeczenie uniemożliwia dokonanie takiej oceny, co oznacza, że wyrok Sądu drugiej instancji nie zawiera ustaleń faktycznych odnoszących się do przesłanek stosowanej normy prawa materialnego, tj. art. 58 § 1 i art. 83 § 1 k.c.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
