Postanowienie SN z dnia 22 marca 2023 r., sygn. III USK 45/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Rączka
w sprawie z odwołania B. W.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Szczecinie
o prawo do emerytury pomostowej,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 22 marca 2023 r.,
na skutek skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie
z dnia 23 września 2021 r., sygn. akt III AUa 321/21,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od odwołującego się na rzecz organu rentowego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z 23 września 2021 r., sygn. akt III AUa 321/21 Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalił apelację odwołującego się B. W. od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z 19 kwietnia 2021 r., sygn. akt VI U 208/20, którym Sąd pierwszej instancji oddalił odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Szczecinie z 9 września 2019 r.
Decyzją z 20 grudnia 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Szczecinie, po rozpoznaniu wniosku z 20 listopada 2019 r., odmówił B. W. prawa do emerytury pomostowej.
B. W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika odwołał się od powyższej decyzji do sądu.
W odpowiedzi na odwołanie wniesione przez ubezpieczonego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie w całości.
Wyrokiem z 19 kwietnia 2021 r., sygn. akt VI U 208/20 Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił odwołanie.
Apelację wyroku Sądu Okręgowego wniósł odwołujący się, zarzucając mu naruszenie art. 78 w zw. z art. 2 pkt 9 ustawy z 11 września 2019 r. o pracy na statkach rybackich.
Sąd Apelacyjny uznał apelację za nieuzasadnioną w konsekwencji oddalając ją.
Sąd drugiej instancji wskazał, że nie można było utożsamiać pracy pomocnika kucharza z pracą rybaka morskiego tylko dlatego, że pomocnik kucharza pracował na statku rybackim i był członkiem załogi pływającej. Dla uzasadnienia tej tezy Sąd odwoławczy przypomniał, co bezsprzecznie nie budzi wątpliwości orzeczniczych, że w wyniku reformy systemu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z regulacjami ustawy z 17 października 1998 r. o emeryturach i rentach, uległa stopniowej likwidacji możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę. Tym samym ustawodawca odszedł od rozbudowanego dotychczas systemu świadczeń społecznych. Natomiast cel ustawy o emeryturach pomostowych był dalej idący. W zamierzeniu ustawodawca dążył do zawężenia grona uprawnionych do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, do ściśle zamkniętego kręgu podmiotów, zdefiniowanych charakterem wykonywanej pracy, i tym samym odstąpienie od szerokiego katalogu prac zamieszczonych w dotychczasowych wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43). Zgodnie z art. 3 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych: Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiając przed pracownikami wymaganie przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy. Przy czym, w myśl ust. 2. art. 3 w każdym przypadku są to prace determinowane siłami natury pod ziemią, na wodzie, pod wodą i w powietrzu. Celowo ustawodawca nie definiował stanowisk pracy, lecz położył nacisk na charakter wykonywanej pracy, którą określił bardziej lub mniej ogólnie, ale też zamieścił prace określone precyzyjnie. Nie sformułował jednak ustawowych definicji poszczególnych prac. Wydaje się to oczywiste, bowiem w przypadku definiowania poszczególnych rodzajów prac, konieczne byłoby załączenie kolejnego wykazu, wyjaśniającego treść zapisów załączników, analogicznego do dotychczasowych wykazów resortowych. W ocenie Sądu Apelacyjnego, odstąpienie ustawodawcy od prawnego definiowania poszczególnych prac, w nawiązaniu do celu ustawy pozwala przyjąć, że prace te, jako pojęcia prawne powinny być interpretowane zgodnie ze wskazaniami wynikającymi z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy i nie mogą prowadzić do rozszerzenia kręgu beneficjentów poza ten, wyznaczony brzmieniem przepisów. To oznacza, że w drodze interpretacji prawnych nie powinno dochodzić do sytuacji, że beneficjentem ustawy zostaje pracownik nie wykonujący pracy oznaczonej w zamkniętym katalog prac, kwalifikowanej jako wykonywana w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, lecz pracę zbliżoną rodzajowo. W judykaturze aprobowany jest przecież pogląd, że charakter emerytur w niższym wieku z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i emerytur pomostowych jest odrębny, a zatem nie wszyscy uprawnieni do emerytur w niższym wieku z racji wykonywania tego rodzaju prac nabyliby obecnie prawo do emerytur pomostowych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
