Postanowienie SN z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. II UZ 33/22
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bohdan Bieniek
SSN Zbigniew Korzeniowski
w sprawie z odwołania E. sp. z o.o. w W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w Warszawie
z udziałem A. W.
o podleganie ubezpieczeniom społecznym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 22 listopada 2022 r.,
zażalenia odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 23 lutego 2022 r., sygn. akt III AUa 1264/21,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od E. C. sp. z o.o. w W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziału w Warszawie kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych […] Oddział w Warszawie decyzją z dnia 22 grudnia 2020 r. stwierdził, że A. W. w okresie od 1 lutego 2018 r. do „nadal” podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u E. sp. z o.o. w W. z tytułu wykonywania pracy w E.1 Sp. z o.o.
E. Sp. z o.o. w odwołaniu od tej decyzji wniosła o uchylenie decyzji na podstawie art. 47714 § 21 k.p.c. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu ze względu na wydanie decyzji z rażącym naruszeniem przepisów postępowania. W razie nieuchylenia decyzji, odwołująca się wniosła o uwzględnienie odwołania i zmianę decyzji na podstawie art. 47714 § 2 k.p.c.
Sąd Okręgowy w Warszawie, postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2021 r., uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w Warszawie.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji, spełnione zostały przesłanki wskazane w art. 477 § 2 k.p.c., który ma zastosowanie w niniejszej sprawie, ponieważ organ rentowy dopuścił się rażącego naruszenia przepisów o postępowaniu przed tym organem. Wskazał, że ubezpieczoną i E. sp. z o.o. nie łączył żaden stosunek prawny. Ubezpieczony jako pracownik był natomiast zatrudniony w E. 1 sp. z o.o. i to właśnie ten podmiot - jako płatnik składek - dokonał zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy podzielił przy tym zapatrywanie organu rentowego, że E. sp. z o.o. oraz E.1 sp. z o.o. pozostają w ścisłych relacjach biznesowych, a jednocześnie E. sp. z o.o. jest większościowym udziałowcem E.1 sp. z o.o. Skoro organ rentowy zdecydował się na określenie jako zobowiązanego pracodawcy większościowego udziałowca spółki kapitałowej, którego z ubezpieczonym nie łączyła jakakolwiek umowa, to, dokonując ustaleń w tym zakresie, powinien przeprowadzić postępowanie administracyjne z udziałem wszystkich podmiotów zainteresowanych, a więc ubezpieczonego, „formalnego” pracodawcy – E.1 sp. z o.o. oraz „rzekomego” pracodawcy – E. sp. z o.o. Dopiero tak przeprowadzone postępowanie administracyjne pozwalałoby, w ocenie Sądu, na ewentualne przyjęcie koncepcji „przebicia zasłony osobowości prawnej”, określanej również jako „pomijanie osobowości prawnej”, „pomijanie prawnej odrębności osób prawnych” lub „przebijanie welonu korporacyjnego”, która być może pozwalałby w miejsce faktycznego pracodawcy wskazać inny podmiot zobowiązany. W ocenie Sądu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien uprzednio ocenić umowę łączącą ubezpieczonego z E.1 sp. z o.o. i ewentualnie stwierdzić niepodleganie ubezpieczeniom społecznym u tego płatnika składek, a dopiero następczo ustalić podmiot, który łączy z ubezpieczonym zobowiązanie do objęcia ubezpieczanymi społecznymi. Natomiast organ rentowy, na skutek kontroli przeprowadzonej w podmiocie trzecim, bez udziału podmiotu, z którym ubezpieczony miał podpisaną umowę o pracę, ustalił, że to ten właśnie podmiot kontrolowany jest pracodawcą ubezpieczonego, bez analizy dokumentów źródłowych będący podstawą zgłoszenia ubezpieczonego przez płatnika składek E.1 sp. z o.o. Tym samym Sąd uznał, że organ rentowy uchybił art. 28 k.p.a. oraz art. 38 ust. 1 w związku z art. 83a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podkreślił, że stroną postępowania administracyjnego jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek (art. 28 k.p.a.). Natomiast jeżeli w związku z przeprowadzonym postępowaniem wyjaśniającym lub kontrolą wykonywania przez płatników składek obowiązków z zakresu ubezpieczenia społecznego zachodzi konieczność wydania decyzji, o której mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1a, Zakład wydaje decyzję podmiotowi zgłaszającemu ubezpieczonych do ubezpieczeń społecznych oraz płatnikowi składek ustalonemu przez Zakład (art. 38 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; Sądowi prawdopodobnie chodziło o art. 38a ust. 1). Brak w postępowaniu administracyjnym podmiotu zdefiniowanego jako strona postępowania stanowi rażące uchybienie przepisów o postępowaniu i uzasadnia uchylenie zaskarżonej decyzji.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
