Postanowienie SN z dnia 17 maja 2022 r., sygn. I USK 449/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt
w sprawie z odwołania K. S. i B. M.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.
o podleganie ubezpieczeniom społecznym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w dniu 17 maja 2022 r.,
skargi kasacyjnej K. S. od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 listopada 2020 r., sygn. akt III AUa […],
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania;
2. zasądza od K. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 18 kwietnia 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że K. S. jako pracownik u płatnika składek B. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 19 września 2018 r., wskazując, iż umowa o pracę została zawarta nie w celu wykonywania pracy, lecz uzyskania dodatkowych nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych przy niskim koszcie z tytułu opłaconych składek, co odbywa się kosztem innych uczestników tego systemu.
W odwołaniu od powyższej decyzji K. S. i B. M. domagali się jej zmiany w całości przez stwierdzenie, iż K. S. jako pracownik u płatnika składek B. M. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 19 września 2018 r.
Sąd Okręgowy w K., wyrokiem z dnia 29 października 2019 r., zmienił zaskarżoną decyzję przez przyjęcie, że K. S. jako pracownik płatnika składek B. M. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu w okresie od dnia 19 września 2018 r.
Sąd Apelacyjny w […], wyrokiem z dnia 25 listopada 2020 r., zmienił zaskarżony przez organ rentowy wyrok Sądu Okręgowego i oddalił odwołanie.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku odwołująca się K. S. zarzuciła naruszenie prawa materialnego: (-) art. 6 ust. 1 art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2021 r., poz. 423 ze zm.; dalej ustawa systemowa), przez błędną wykładnię przepisów i uznanie, że K. S. nie podlegała obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i chorobowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 14 września 2018 r. z B. M., podczas gdy dla objęcia ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania pracy na stanowisku doradcy prawnego klienta zasadnicze znaczenie ma nie to, czy umowa o pracę została zawarta, lecz to, czy strony umowy pozostawały w stosunku pracy (art. 8 ust. 1 ustawy systemowej). Strony istotnie w takim stosunku pozostawały i stosunek ten stanowi tytuł ubezpieczeń społecznych, bowiem K. S. świadczyła na rzecz B. M. pracę w charakterze doradcy prawnego; (-) art. 8 ust. 1 i 4 i art. 9 ust. 1, art. 14 oraz art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2020 r., poz. 75 ze zm.) w związku z art. 22 § 1 i § 1 k.p., przez jej niezastosowanie i stwierdzenie, że praca w charakterze radcy prawnego winna być wykonywana na podstawie innego stosunku prawnego niż stosunek pracy, gdy wiodącą i charakterystyczną formą wykonywania zawodu radcy prawnego jest wykonywanie go na podstawie stosunku pracy, która została uwzględniona w umowie wiążącej strony, a radca prawny wykonywał pracę samodzielnie oraz podlegał bezpośrednio przedsiębiorcy; (-) art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 83 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., przez błędną wykładnię przepisów i uznanie, że do zawarcia umowy o pracę doszło w chwili, kiedy odwołująca się starała się o dziecko, niedługo przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia, co oznacza, że jej zawarciu nie towarzyszył zamiar jej faktycznego wykonywania, podczas gdy odwołująca się faktycznie wykonywała pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w czasie wyznaczonym przez pracodawcę, za co pracodawca wypłacał jej wynagrodzenie; zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży z ukształtowaniem wynagrodzenia na wysokim poziomie, nawet jeżeli celem ubezpieczonej jest osiąganie wysokich świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, nie jest samo w sobie sprzeczne z prawem ani zasadami współżycia społecznego, o ile wynagrodzenie jest adekwatne do świadczonej pracy; (-) art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p., przez jego błędne zastosowanie i nieprawidłowe stwierdzenie nieważności umowy o pracę zawartej przez odwołującą się z B. M. w sytuacji, gdy żaden przepis nie zakazuje zatrudniania kobiet w ciąży lub starających się o dziecko, a samo bycie w ciąży lub staranie się o dziecko nie powoduje, że zawarcie umowy o pracę i wykonywanie na jej podstawie stosunku pracy prowadzi do nieważności stosunku pracy i niepodlegania ubezpieczeniom społecznym; (-) art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 38 ust. 4 i 5 ustawy o radcach prawnych, przez przyjęcie że strony były uprawnione do zastąpienia łączącego je stosunku pracy zawarciem umowy cywilnoprawnej bądź możliwością prowadzenia przez odwołującą się współpracy w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, podczas gdy z istoty współpracy pomiędzy aplikantem radcowskim a radcą prawnym czy też pracodawcą wynika konieczność podporządkowania i pracy pod nadzorem czy to patrona, czy innego radcy prawnego; (-) art. 5 k.c. w związku z art. 22 § 1 k.p. w związku z art. 11 k.p. i art. 11 k.p., przez ich błędną wykładnię i dowolne stwierdzenie, że umowa o pracę w charakterze radcy prawnego została zawarta przez strony w formie fikcyjnej w sytuacji, gdy odwołująca starała się o dziecko, gdy takie twierdzenie było nieuprawnione, gdyż „staranie się o dziecko” jest przyrodzonym uprawnieniem każdego człowieka, zaś ograniczenie tego prawa nie jest zadaniem państwa i nie można z ewentualnego korzystania z takiego uprawnienia wyciągać negatywnych skutków wobec obywatela, zaś samo zajście w ciążę i urodzenie dziecka jest zdarzeniem przyszłym i niepewnym, którego wystąpienia nie sposób przewidzieć oraz nie ma ono bezpośredniego związku z możliwością świadczenia pracy w charakterze doradcy prawnego, która to praca była rzeczywiście świadczona w okresie czasu w ramach stosunku pracy w przedsiębiorstwie B. M. oraz przez bezzasadne ustalenie, że rzeczywiste wykonywanie pracy w charakterze doradcy prawnego w ramach stosunku pracy u B. M. było pozorne i nie było związane z realizowaniem obowiązków wynikających z umowy o pracę a zmierzało do tworzenia fikcji w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz „oparcie rozstrzygnięcia na kryterium dyskryminującym odwołującą się ze względu na jej obiektywne cechy takie jak płeć i zdolność do zajścia w ciążę jako podstawę orzekania w przedmiocie oceny stosunku pracy oraz objęcia ubezpieczeniem społecznym”.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
