Postanowienie SN z dnia 1 marca 2022 r., sygn. II USK 474/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak
w sprawie z odwołania M. D.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (…) Oddziałowi w P.
z udziałem zainteresowanego S. S.
o podleganie ubezpieczeniom społecznym i podstawę wymiaru składek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 1 marca 2022 r.,
skargi kasacyjnej odwołującej się od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…)
z dnia 28 października 2020 r., sygn. akt III AUa (…),
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od M. D. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (…) Oddziału w P. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 28 października 2020 r. Sąd Apelacyjny w (…) oddalił apelacje Zakładu Pogrzebowego D. (dalej jako płatnik składek) oraz ubezpieczonego S. S. od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 10 lipca 2019 r., oddalającego odwołania stron od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (…) Oddział w P. z dnia 5 grudnia 2018 r. stwierdzającej, że ubezpieczony jako osoba wykonująca pracę w charakterze zleceniobiorcy u płatnika składek podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w dniach: od 2 stycznia do 31 grudnia 2015 r., od 2 stycznia do 31 grudnia 2016 r. oraz od 2 stycznia do 31 grudnia 2017 r. z podstawą wymiaru składek określoną szczegółowo w zaskarżonej decyzji.
W wyrokach Sądów meriti przyjęto, że zawarte przez ubezpieczonego z płatnikiem składek umowy, nazwane „umową o dzieło”, której przedmiotem było wykonanie usługi pogrzebu, w rzeczywistości nie były umowami o dzieło (art. 627 k.c.), lecz umowami o świadczenie usług (art. 750 k.c.), rodzącymi obowiązek ubezpieczenia społecznego. Przemawia za tym charakter czynności powierzonych ubezpieczonemu na podstawie spornych umów i całokształt okoliczności związanych z ich wykonywaniem. W szczególności to, że przedmiotem umów było świadczenie systematycznych usług, a nie wykonanie dzieła, gdyż to nie wynik, ale określone czynności i staranne działania, były istotne dla realizacji umów i z tego ubezpieczony był rozliczany według określonej stawki. Czynności nie miały charakteru zindywidualizowanego, nie prowadziły do stworzenia żadnego nowego, unikatowego wytworu o zindywidualizowanych cechach, właściwościach określonych w umowie. W ocenie Sądów orzekających dziełem nie może być zasypany grób, obłożony kwiatami, zaś istotą spornych umów była ogólnie pojęta obsługa pogrzebu, na którą składały się proste, powtarzalne czynności, wykonywane wspólnie przez kilku mężczyzn (np. wykopanie grobu, przewiezienie zwłok do kościoła, zamknięcie trumny, przygotowanie miejsca pochówku, przeniesienie trumny z kościoła na cmentarz, wpuszczenie trumny do grobu, zasypanie grobu, ułożenie kwiatów, wbicie tabliczki z krzyżem, uporządkowanie miejsca pochówku). W wyniku wykonywanych czynności nie dochodziło więc do wytworzenia dzieła, które miałoby jakiś odrębny byt. Ponadto ubezpieczony wykonywał czynności według ścisłych standardów przyjętych w Zakładzie Pogrzebowym i według wskazówek M. D., a także w miejscach i terminach wskazanych przez płatnika składek. A zatem nie decydował on o sposobie wykonania spornych umów, co jest charakterystyczne dla umów o dzieło. To odwołująca się M. D. wskazywała czas, miejsce i sposób wykonania tych czynności i ponosiła odpowiedzialność za zorganizowanie i przebieg uroczystości pogrzebowej. Cykliczność zawieranych umów i długotrwały - bo wielomiesięczny - czas obowiązywania wykreowanego przez nie stosunku prawnego prowadzi do wniosku, że ubezpieczony i inne osoby, które zawierały podobne umowy, zostały zatrudnione do stałej, jednostajnej pracy zgodnej z przedmiotem działalności płatnika. W sprawie nie można było ponadto mówić o zindywidualizowanym na etapie zawierania umowy dziele, skoro przy zawieraniu umowy żadna ze stron nie wiedziała, ile pochówków do wykonania wypadnie w danym okresie. Rezultat prac objętych umową nie był więc z góry określony, co wykluczało możliwość przeprowadzenia sprawdzianu na istnienie wad. Obowiązkiem ubezpieczonego było więc wykonanie określonych czynności, a nie osiągnięcie z góry określonego rezultatu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
