28.04.2021

Postanowienie SN z dnia 28 kwietnia 2021 r., sygn. III PSK 51/21

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło

w sprawie z powództwa F. Sp. z o.o. w N.
‎przeciwko P. L., F. G., K. S., P. K., A. G., J. B., A. S., B. S., J.S., Syndykowi Masy Upadłości F. sp. z o.o.
‎o ustalenie stosunku pracy,
‎na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 28 kwietnia 2021 r.,
‎na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O.
‎z dnia 26 lipca 2018 r., sygn. akt V Pa [.,..],

1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,

2. zasądza od powódki na rzecz pozwanych P. L., A. G., J. B., A. S. i B. S. kwoty po 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 26 lipca 2018 r. oddalił apelację strony powodowej od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 17 października 2017 r., oddalającego powództwo F. sp. z o.o. w N. o ustalenie istnienia stosunku pracy między pozwanymi: P. L., F. G., P. K., G. R., T. F., B. K., K. S., C. S., R. S., P. K., A. G., M. M., J. M., I. M., J. G., Ł. S., J. T., A. B., W. K., J. L., E. M., J. B., C. P., A. S., B. S., T. K. oraz J. S. a F. sp. z o.o. w N. w upadłości.

Strona powodowa zaskarżyła powyższy wyrok skargą kasacyjną. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie: (-) art. 189 k.p.c., przez dokonanie błędnej wykładni przesłanki „interesu prawnego” i w konsekwencji przyjęcie, że powód go nie posiada w ustaleniu istnienia stosunku pracy między F. sp. z o.o. a jej zleceniobiorcami – pozwanymi, podczas gdy interes prawny należy interpretować szeroko, a nadto już samo ustalenie istnienia stosunku pracy między F. sp. z o.o. a jej „formalnymi” zleceniobiorcami (pozwanymi) zapewni powodowi ochronę jego prawnie uzasadnionych interesów, a co więcej, powód nie ma możliwości wystąpienia z roszczeniem dalej idącym, tj. o świadczenie wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych bez uprzedniego ustalenia istnienia stosunku pracy, zaś stwierdzenie istnienia takiego stosunku może być dokonane jedynie w postępowaniu przed Sądem Rejonowym jako wyłączenie właściwym, zaś kwestia tego, czy w istocie stosunek pracy pomiędzy spółką pracowniczą F. sp. z o.o., a jej zleceniobiorcami (pozwanymi) istniał, nie jest rozstrzygnięta - zachodzi niepewność prawa, która warunkuje i otwiera możliwość i konieczność wystąpienia z powództwem o ustalenie i jednocześnie dowodzi interesu prawnego skarżącego w dochodzeniu tego roszczenia; (-) art. 461 § 1 k.p.c., przez błędne przyjęcie, że kwestia istnienia stosunku pracy między zleceniobiorcami F. sp. z o.o. a tą spółką, mogła zostać zbadana w drodze zarzutu w postępowaniu przed Sądem Okręgowym, dotyczącym ustalenia obowiązku składkowego na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podczas gdy zgodnie z powołanym przepisem art. 461 § 1 k.p.c. sądem wyłącznie właściwym do rozstrzygania tego typu spraw jest Sąd Rejonowy, nadto w toku postępowania przed Sądem Okręgowym w O. w sporach dotyczących ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla F. sp. z o.o. zarzut dotyczący ustalenia istnienia stosunku pracy między spółką pracowniczą a jej zleceniobiorcami został zgłoszony wraz z wnioskiem o zawieszenie postępowania do czasu ustalenia tej kwestii przez Sąd Rejonowy, jednak postępowanie nie zostało zawieszone, a problem rzeczywistej relacji łączącej zleceniobiorców spółki pracowniczej z tą spółką nie został w ogóle zbadany i ustalony, również decyzje organu rentowego nie rozstrzygają tej kwestii, albowiem organ rentowy wydając decyzję o obowiązku podlegania przez zleceniobiorców (pozwanych) ubezpieczeniom społecznym, ograniczył się do zbadania faktu, czy zleceniobiorcy spółki pracowniczej F. sp. z o.o. wykonują pracę w tym samym miejscu co na rzecz spółki F. sp. z o.o. oraz czy F. sp. z o.o. jest beneficjentem tej pracy z uwagi na umowy handlowe zawierane pomiędzy tymi spółkami; (-) art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że organ rentowy i sądy powszechne prowadząc uprzednio postępowania dotyczące obowiązku składkowego na ubezpieczenie społeczne na podstawie przedmiotowego przepisu, mogły rozstrzygać i w istocie rozstrzygały jednoznacznie o charakterze stosunków, jakie łączyły zleceniobiorców ze spółką pracowniczą, podczas gdy w świetle powyższego przepisu okoliczność ta w ogóle nie jest ustalana przy wydawaniu decyzji w oparciu o ten przepis, nie jest przesłanką stwierdzenia w oparciu o ten przepis obowiązku zapłaty świadczeń na rzecz organu ubezpieczeniowego przez beneficjenta pracy osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej i organ rentowy w toku trwających postępowań w ogóle tej okoliczności badać nie mógł i jej nie badał; (-) art. 365 § 1 k.p.c., przez błędne przyjęcie, że przepis ten wyłącza możliwość zbadania niniejszej sprawy pod kątem charakteru stosunków prawnych pomiędzy pozwanymi, a to z uwagi na przewidziany w tej normie zakaz dokonywania ustaleń sprzecznych z uprzednio osądzoną kwestią, podczas gdy problem rzeczywistego charakteru prawnego stosunków prawnych, jakie łączyły pozwanych - osoby zatrudnione określane zleceniobiorcami i spółkę F. Sp. z o.o., w ogóle nie był badany przez Sądy i ustalany przez Sądy, a tym samym skoro stan faktyczny nie wyczerpuje hipotezy przedmiotowej normy, to nie ma możliwości jej zastosowania i norma to nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie; (-) art. 45 Konstytucji RP, przez oddalenie powództwa bez przeprowadzenia jakichkolwiek czynności merytorycznych w sprawie, mimo że powód nie ma innych możliwości prawnych poza mniejszym postępowaniem dla ustalenia, jaki był w istocie charakter prawny stosunków łączących spółkę pracowniczą F. sp. z o.o. z jej zleceniobiorcami, co jest równoznaczne z pozbawieniem powoda prawa do sądu.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp