Postanowienie SN z dnia 19 lutego 2021 r., sygn. I CO 152/20
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie z powództwa K. M.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Sprawiedliwości, Ł. P. i J. I.
o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 lutego 2021 r.,
na skutek wystąpienia Sądu Okręgowego w W. o przekazanie sprawy
o sygn. akt II C (…) do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu ,
odmawia przekazania sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu.
UZASADNIENIE
Powód K.M. wystąpił do Sądu Okręgowego w W. przeciwko pozwanym Skarbowi Państwa - Ministrowi Sprawiedliwości, Ł. P. i J. I. o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie.
W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa - Minister Sprawiedliwości zawarł wniosek o wystąpienie przez Sąd Okręgowy w W. do Sądu Najwyższego z wnioskiem o przekazanie sprawy innemu sądowi równorzędnemu z sądem występującym ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości (art. 441 § 1 i 2 k.p.c.), w szczególności przez wzgląd na społeczne postrzeganie sądu jako organu bezstronnego. Jednocześnie, w ramach zgłoszonego wniosku, pozwany wskazał, iż zasadnym jest, aby w celu ustalenia sądu właściwego do rozpoznania sprawy ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości Sąd zwrócił się do Stowarzyszenia Sędziów Polskich „I.” z zobowiązaniem o przedstawienie zestawienia zawierającego imiona i nazwiska wszystkich sędziów, będących członkami tego Stowarzyszenia, którzy aktualnie orzekają w jakimkolwiek sądzie okręgowym na terenie Polski, czy to w charakterze sędziego sądu okręgowego, czy sędziego delegowanego do orzekania w sądzie okręgowym, wraz ze wskazaniem sądu okręgowego, w którym orzekają (art. 248 k.p.c.).
Uzasadniając zgłoszony wniosek pozwany Skarb Państwa - Minister Sprawiedliwości podniósł, że przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości (art. 44 k.p.c.) jest konieczne wobec istnienia „sieci powiązań pomiędzy uczestnikami niniejszego procesu, w szczególności powoda z Sądem Okręgowym w W.”. Powód nie jest osobą anonimową, w szczególności w środowisku sędziowskim. Pozostaje czynnym sędzią, a w swojej pracy wykonywał również czynności w W., gdzie w latach 2007-2009 pozostawał asystentem sędziego Sądu Najwyższego. Powód jest powiązany ściśle z największym polskim stowarzyszeniem sędziów – I., w którym od 2016 r. pełni funkcję prezesa zarządu tego Stowarzyszenia. W związku z tym, że Stowarzyszenie - w oparciu o dane umieszczone na stronie internetowej - zrzesza ponad 3500 polskich sędziów, co stanowi około 1/3 ich ogólnej liczby, to - jak zaznacza wnioskodawca - istnieje duże prawdopodobieństwo, iż wśród sędziów Sądu Okręgowego w W. mogą znaleźć się sędziowie, którzy są członkami tego Stowarzyszenia. Najliczniejszym bowiem oddziałem Stowarzyszenia, liczącym 368 członków, jest oddział w W. Pozwany Skarb Państwa - Minister Sprawiedliwości wskazał także, iż adres siedziby [...] oddziału Stowarzyszenia Sędziów Polskich „I.” mieści się pod tym samym adresem co Sąd Okręgowy w W. W konsekwencji istnieje ryzyko, że sędziowie, którzy będą orzekali w niniejszej sprawie, nie będą bezstronni i neutralni. O tym, że istnieją duże wątpliwości związane z zapewnieniem bezstronnego i neutralnego rozpoznania sprawy wskazuje fakt, iż sędziowie Sądu Okręgowego w W. licznie zgłosili wnioski o wyłączenie ich z orzekania w niniejszej sprawie w trybie art. 49 k.p.c. Na skutek rozpoznania tych wniosków od rozpoznania sprawy zostało wyłączonych aż 33 spośród 45 sędziów wydziałów cywilnych Sądu Okręgowego w W. Nie można też wykluczyć sytuacji, w której już w toku procesu bezstronność konkretnego sędziego zostanie zakwestionowana przez jedną ze stron poprzez wniosek o jego wyłączenie. W konsekwencji, może się okazać w niedalekiej przyszłości, że w całym Sądzie Okręgowym w W. nie będzie mógł zostać wyznaczony do rozpoznania sprawy żaden sędzia. O powiązaniach części wyłączonych od rozpoznania sprawy sędziów ze Stowarzyszeniem „I.” czy samym K. M. świadczą zresztą same złożone przez nich oświadczenia. W świetle powyższego - jak argumentował pozwany Skarb Państwa - Minister Sprawiedliwości - nie sposób oprzeć się wrażeniu, że już sam wybór na podstawie art. 43 § 1 k.p.c. przez powoda sądu, do którego skierował pozew, nie był przypadkowy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
