Postanowienie SN z dnia 19 lutego 2021 r., sygn. I USK 79/21
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Prusinowski
w sprawie z odwołania M. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
o zasiłek chorobowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w dniu 19 lutego 2021 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P.
z dnia 15 listopada 2019 r., sygn. akt VI Ua (…),
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 15 listopada 2019 r. Sąd Okręgowy w P., na skutek apelacji M. G. od wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 13 czerwca 2019 r., zmienił zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję organu rentowego z dnia 18 lipca 2018 r. stwierdzając, że odwołujący nie jest zobowiązany do zwrotu zasiłku chorobowego za okres od 28 listopada 2014 r. do 18 marca 2015 r. wraz z odsetkami.
Sąd Okręgowy stwierdził, że podstawowym warunkiem uznania, że wypłacone świadczenie podlega zwrotowi jest brak prawa do świadczenia oraz świadomość tej sytuacji osoby przyjmującej to świadczenie, płynąca ze stosownego pouczenia bądź wynikająca z określonych zachowań osoby pobierającej świadczenie. Na gruncie ubezpieczeń społecznych świadczenie nienależnie pobrane to zatem nie tylko świadczenie nienależne, czyli obiektywnie wypłacane bez podstawy prawnej, lecz także nienależnie pobrane, a więc pobrane przez osobę, której można przypisać określone cechy dotyczące stanu świadomości (woli) lub określone działania (zaniechania). Zdaniem Sądu Okręgowego M. G. od samego początku nie mógł mieć świadomości ani tym bardziej pewności, że dochodzone przez niego świadczenie jest nienależne. Dwie instancje sądowe (zarówno Sąd Rejonowy w P. jak i Sąd Okręgowy w P.) przyznały mu prawo do świadczenia, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przed rozstrzygnięciem sprawy przed Sądem Najwyższym, wypłacił odwołującemu świadczenie w pełnej wysokości wraz z odsetkami. Ostatecznie, wyrok Sądu Rejonowego w P. z 20 maja 2015 r. został zmieniony po uwzględnieniu skargi kasacyjnej organu rentowego, lecz okoliczności te wystąpiły po wypłacie świadczenia. Przesłankami zaś zwrotu świadczenia w oparciu o art. 84 ust. 2 pkt 1 ustawy systemowej jest zaistnienie okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części w dacie pobrania świadczenia przy dodatkowym warunku, że ubezpieczony został pouczony o okolicznościach związanych z brakiem podstaw do jego pobrania. Odwołujący nie został pouczony, że świadczenie będzie podlegać zwrotowi w razie odmiennego orzeczenia Sądu Najwyższego po rozpoznaniu skargi kasacyjnej. Zasiłek chorobowy w chwili wypłaty był świadczeniem należnym. W ocenie Sądu Okręgowego, nie ma również podstaw do żądania zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia na podstawie art. 84 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej. M.G. ani nie posłużył się fałszywymi dokumentami, ani nie złożył fałszywych zeznań, ani też świadomie w żaden inny sposób nie wprowadził w błąd organu rentowego. Jego sytuacja ubezpieczeniowa od samego początku nie była jednoznaczna i klarowna i mogła powodować, że ubezpieczony na podstawie otrzymywanych wyroków sądowych mógł być przekonany o tym, że świadczenie rzeczywiście mu się należy. Żadna z przesłanek określonych przez ustawodawcę w art. 84 ust. 2 pkt 1 i pkt 2 ustawy systemowej nie miała zatem w rozpoznawanej sprawie miejsca.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
