Wyrok SN z dnia 4 lipca 2019 r., sygn. III UK 182/18
W świetle ustawy z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu stosunek zatrudnienia obejmował tylko młodocianych przyjętych do pracy w celu nauki zawodu, obowiązanych do dokształcania się w szkole, nie zaś tych, którzy pobierali naukę bez zatrudnienia się. Ponadto zawarcie z młodocianym umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego przez dyrektora zasadniczej szkoły zawodowej działającego z upoważnienia zakładu pracy nie stanowi przeszkody w zaliczeniu okresu, na który umowa została zawarta, do okresów składkowych, jeżeli w czasie jej trwania ubezpieczony miał status pracownika młodocianego. Natomiast czym innym jest realizacja praktycznej nauki zawodu w szkołach, w których praktyczna nauka zawodu, gdy odbywała się poza warsztatami szkolnymi, w zakładach pracy, organizowana była na podstawie umowy zawieranej między szkołą a zakładem pracy, a uczniowie wykonujący pracę w ramach praktyki nie byli pracownikami tych zakładów i nie otrzymywali wynagrodzenia za pracę.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Rączka
SSN Krzysztof Staryk
w sprawie z odwołania K. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. o emeryturę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 4 lipca 2019 r., skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 10 stycznia 2018 r., sygn. akt III AUa (…),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w (…) do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w O. wyrokiem z dnia 18 maja 2017 r. oddalił odwołanie wnioskodawcy K. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. z dnia 28 grudnia 2015 r. odmawiającej wnioskodawcy prawa do emerytury w wieku obniżonym, ponieważ nie osiągnął on 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz wieku 58 lat.
Sąd Okręgowy ustalił, że zaskarżoną decyzją organ rentowy przyjął, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca, urodzony 13 kwietnia 1958 r., wykazał 20 lat, 8 miesięcy i 10 dni okresów składkowych oraz 1 rok, 5 miesięcy i 29 dni okresów uzupełniających z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym (łącznie 22 lata, 2 miesiące i 9 dni) oraz 14 lat, 9 miesięcy i 6 dni pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca w okresie od dnia 1 września 1973 r. do dnia 25 maja 1976 r. był uczniem Zasadniczej Szkoły Górniczej przy Kopalni (…) „S.” w G.(dalej jako ZS(…) ), którą ukończył w dniu 19 czerwca 1976 r., uzyskując uprawnienia do technicznej eksploatacji złóż. W trakcie nauki w klasie pierwszej i w I semestrze drugiej klasy odbywał dwa dni zajęć praktycznych i cztery dni zajęć teoretycznych, w II semestrze drugiej klasy sześć dni zajęć praktycznych bez zajęć teoretycznych, w trzeciej klasie trzy dni nauki w szkole i trzy dni zajęć praktycznych. W tym okresie wnioskodawca nie był pracownikiem Kopalni (…) „S.” w G. (dalej jako Kopalnia). Uczniowie ZS(…) odbywali praktyki w Kopalni, będące elementem nauczania, nie zawierano z nimi indywidualnych umów o pracę w czasie nauki, jak również umów o praktyczną naukę zawodu, czy też przyuczenia do określonej pracy. Uczniowie byli instruowani o zasadach pracy w Kopalni przez nauczycieli szkoły podczas zajęć teoretycznych, na terenie Kopalni byli przekazywani poszczególnym instruktorom nauki zawodu. Wnioskodawca, tak jak inni uczniowie ZS(…), nie posiada świadectwa pracy z tego okresu ani indywidualnej umowy o naukę zawodu czy też umowy o praktyczną naukę zawodu. W 1975 r. uczeń ZS(…) B. P. otrzymał z tytułu wypadku w trakcie zajęć praktycznych w sztolni ćwiczebnej rentę wypadkową wypłacaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie obowiązujących wówczas przepisów ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o świadczeniach pieniężnych przysługujących w razie wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 3, poz. 8). Kopalnia stwierdziła, że B. P. nie był jej pracownikiem, tylko uczniem ZS(…), ale zobowiązała się refundować wypłacane przez ZUS świadczenie rentowe. W okresie od dnia 26 maja 1976 r. do dnia 30 listopada 1989 r. wnioskodawca pracował w Kopalni pod ziemią w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach ślusarza i mechanika. W związku z wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 20 lutego 1992 r., przywracającym wnioskodawcę do pracy i przyznającym mu za okres od dnia 12 grudnia 1989 r. do dnia 12 grudnia 1990 r. (1 rok i 2 dni) odszkodowanie za czas pozostawania bez pracy, ponownie podjął on zatrudnienie w Kopalni na stanowisku ślusarza pod ziemią od dnia 25 lutego 1992 r., gdzie pracował do dnia 30 kwietnia 1992 r. Od dnia 4 września do dnia 21 października 1989 r. wnioskodawca korzystał z urlopu bezpłatnego, od dnia 1 sierpnia 1992 r. do dnia 2 lipca 1997 r. prowadził własną działalność gospodarczą, od dnia 3 lipca 1997 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników. Sąd Rejonowy w G. wyrokiem z dnia 29 lipca 1992 r., VI P (…), zasądził od Kopalni na rzecz wnioskodawcy kwotę 18.737.000 zł tytułem równowartości utraconych uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia w latach 1990-1991. Akta tej sprawy uległy zniszczeniu wobec upływu okresu przechowywania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
