Wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2023 r., sygn. I OSK 1366/21
Na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o samorządzie terytorialnym i ustawy o pracownikach samorządowych, decyzja o przekazaniu mienia ogólnonarodowego gminie może być podjęta w sposób uznaniowy, ale tylko wtedy, gdy spełnione są określone warunki.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Ziniewicz po rozpoznaniu w dniu 29 czerwca 2023 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Miasta G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 listopada 2020 r. sygn. akt I SA/Wa 1214/20 w sprawie ze skargi Gminy Miasta G. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przekazania na rzecz gminy własności lokali mieszkalnych oraz przypisanego do nich udziału w nieruchomości wspólnej 1. uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2019 r., nr [...], 2. zasądza od Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej na rzecz Gminy Miasta G.kwotę 1.120 (jeden tysiąc sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 4 listopada 2020 r., I SA/Wa 1214/20 oddalił skargę Gminy Miasta G. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przekazania na rzecz gminy własności lokali mieszkalnych oraz przypisanego do nich udziału w nieruchomości wspólnej.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Prezydent Miasta G. pismem z dnia [...] czerwca 2017 r. wystąpił do Wojewody Pomorskiego o przekazanie na rzecz Gminy Miasta G., w trybie art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U.1990.32.191 ze zm.), dalej jako "u.p.w.", udziału w wysokości 1511/10000 w nieruchomości położonej w G. przy ul. [...], obręb [...] Ś., oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni 0,1445 ha, dla której urządzona została księga wieczysta nr [...]. Wojewoda Pomorski decyzją z dnia [...]maja 2019 r. znak [...]odmówił przekazania na rzecz Gminy Miasta G. własności lokali mieszkalnych oraz przypisanego do nich udziału w wysokości 1511/10000 w nieruchomości wspólnej położonej w G. przy ul. [...], obręb [...] Ś., oznaczonej jako działka nr [...], o powierzchni 0,1445 ha, dla której urządzona została księga wieczysta nr [...]. W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał, iż zgodnie z dyspozycją w art. 5 ust. 4 u.p.w. gminie na jej wniosek może być przekazane mienie ogólnonarodowe (państwowe), inne niż wymienione w art. 5 ust. 1 – 3, jeżeli jest ono związane z realizacją jej zadań. Pozytywną przesłanką przekazania mienia ogólnonarodowego na własność gminie, lecz niezobowiązującą organu do jego przekazania, jest związanie tego mienia z realizacją zadań gminy. Gminie może być przekazane tylko mienie ogólnonarodowe, które jest obecnie, bezpośrednio związane z realizowanym przez nią konkretnym zadaniem. Powyższy przepis nie nakłada na organ administracji rządowej obowiązku przekazania gminie mienia związanego z realizacją jej zadań, a użycie w tym przepisie słów "może być przekazane" oznacza, iż przy jego zastosowaniu organy działają w ramach uznania administracyjnego, co znaczy, że sam fakt związania mienia ogólnonarodowego z realizacją zadań gminy nie obliguje organu do jego przekazania tej gminie, lecz pozostawia się uznaniu organu orzekającego ocenę zasadności przekazania gminie tego mienia. Organ wskazał także, że przedmiotowa nieruchomość zabudowana jest 6 – kondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym położonym w G. przy ul. [...], a w budynku tym znajdują się m.in. lokale mieszkalne będące własnością Skarbu Państwa, które zajęte są na podstawie umowy najmu. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U.2019.506 ze zm.), dalej jako "u.s.g.", do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które w szczególności obejmują sprawy z zakresu gminnego budownictwa mieszkaniowego. Organ wskazał, że Prezydent Miasta G. pismami z dnia [...]sierpnia 2017 i [...] lipca 2018 r. poinformował, że przedmiotowym budynkiem administruje Administracja Budynków Komunalnych nr [...], która reprezentuje Gminę Miasta G., a czynsz stanowi dochód Gminy Miasta G. Gmina nie wykazała przy tym aby lokale mieszkalne znajdujące się w ww. budynku miały status lokali socjalnych, zamiennych lub aby stanowiły zasób mieszkaniowy na potrzeby rodzin o niskich dochodach. W związku z tym organ I instancji wskazał, że można uznać aby na przedmiotowej nieruchomości były realizowane zadania własne gminy z zakresu gminnego budownictwa mieszkaniowego. Jeżeli natomiast Gmina czerpie z lokali dochody, to funkcja ta nie polega na służeniu społeczności lokalnej poprzez gminne budownictwo mieszkaniowe, lecz na pobieraniu pożytków z przedmiotu najmu. Na skutek odwołania Prezydenta Miasta G. od powyższej decyzji, Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa ww. decyzją z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] utrzymała w mocy decyzję organu I instancji. Organ odwoławczy potwierdził, iż podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji Wojewody Pomorskiego stanowi art. 5 ust. 4 u.p.w., zgodnie z którym gminie, na jej wniosek, może być także przekazane mienie ogólnonarodowe (państwowe) inne niż wymienione w art. 5 ust. 1 – 3, jeżeli jest ono związane z realizacją jej zadań. Przekazanie gminie mienia w omawianym trybie nie jest przekazaniem obligatoryjnym. Na gruncie tegoż przepisu przekazanie możliwe wyłącznie wówczas, gdy mienie to jest bezpośrednio związane z realizowanymi przez gminę konkretnymi i bezpośrednio określonymi zadaniami, przy czym związek ten musi istnieć co najmniej w dacie złożenia wniosku o komunalizację. Organ wskazał, że celem przepisu art. 5 ust. 4 u.p.w. nie jest generalne przysporzenie gminom majątku, a norma ta stwarza możliwość uzyskania przez gminę mienia, w stosunku do którego wykaże ona istnienie bezpośredniego związku z realizowanymi przez nią – a nie dopiero zamierzonymi – zadaniami. Aktualność i bezpośredniość zadań gminy wprawdzie nie wynika literalnie z tekstu przepisu art. 5 ust. 4 u.p.w., ale wykładnia językowa całego przepisu takiej konstatacji nie przeczy, a stylistyka tekstu przepisu wskazuje na jedność czasową aktu przekazania i związania z realizacją jej zadań. Organ odwoławczy podniósł także, że pozytywną przesłanką, umożliwiającą przekazanie mienia ogólnonarodowego na własność gminie na podstawie ww. przepisu jest związanie tegoż mienia z realizacją aktualnych zadań gminy. W tym trybie gminie może być przekazane tylko takie mienie ogólnonarodowe (państwowe), które jest aktualnie i bezpośrednio związane z realizacją jej zadań, a nie mienie mające pośredni wpływ na realizację tych zadań. Organ wskazał, iż taka sytuacja nie ma miejsca w niniejszej sprawie, bowiem nieruchomość będąca przedmiotem postępowania, na dzień złożenia wniosku o przekazanie, nie była związana z realizowanym wówczas przez gminę jej konkretnym zadaniem. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika że przedmiotowym 6 – kondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym administruje Administracja Budynków Komunalnych nr [...], która reprezentuje Gminę Miasta G., a czynsz stanowi dochód Gminy Miasta G. Wnioskodawca nie wykazał, aby lokale mieszkalne znajdujące się w przedmiotowym budynku miały status lokali socjalnych, zamiennych lub też aby wchodziły w zasób mieszkaniowy na potrzeby rodzin o niskich dochodach. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 u.s.g. do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, które w szczególności obejmują sprawy z zakresu gminnego budownictwa mieszkaniowego. W ocenie organu w związku z powyższym nie można uznać, że lokale mieszkalne znajdujące się w przedmiotowym budynku mieszkalnym pełnią funkcję lokali socjalnych, a tym samym nie można przyjąć, że na przedmiotowej nieruchomości są realizowane zadania własne gminy z zakresu gminnego budownictwa mieszkaniowego. Dalej organ odwoławczy wskazał, iż zaskarżona decyzja Wojewody Pomorskiego ma charakter decyzji uznaniowej, co oznacza, że nawet w przypadku gdy dane mienie jest związane z realizacją zadań gminy, to organ nie ma obowiązku przekazania tego mienia na własność wnioskującej gminie. Końcowo organ odwoławczy wskazał, iż Gmina Miasta G. nie realizuje na przedmiotowej nieruchomości zadań własnych w sposób, który uzasadniałby przekazanie jej nieruchomości, a przekazanie takie służyłoby w istocie jedynie przysporzeniu majątkowemu, co nie odpowiada treści art. 5 ust. 4 u.p.w. Wobec nie wykazania przez stronę odwołującą się spełnienia przesłanek z art. 5 ust 4 ustawy, dalszą analizę sprawy organ odwoławczy uznał za niezasadną.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła Gmina Miasto G. zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie art. 5 ust. 4 u.p.w. przez błędne uznanie, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do komunalizacji przedmiotowej nieruchomości w powyższym trybie; art. 5 ust. 4 u.p.w. w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 7 u.s.g. przez uznanie, iż Gmina Miasta G. nie realizuje zadań własnych polegających na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb gminnej wspólnoty; art. 5 ust. 4 u.p.w. w zw. z art. 7 k.p.a. przez przekroczenie granic uznania administracyjnego; art. 77 § 1 w zw. z art. 7 k.p.a. przez brak przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego mającego na celu ustalenie, czy przedmiotowe mienie jest aktualnie związane z realizacją zadań Gminy Miasta G. Wskazując na powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Wojewody Pomorskiego oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
