Wyrok SN z dnia 27 stycznia 2009 r., sygn. II PK 145/08

Roszczenie o odszkodowanie z tytułu utraty prawa do nieodpłatnego na­bycia akcji nie ulega przedawnieniu na zasadach określonych w art. 291 § 1 k.p.

Przewodniczący SSN Romualda Spyt, Sędziowie SN: Beata Gudowska, Józef Iwulski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 stycznia 2009 r. sprawy z powództwa Eugenii J. przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bank Polski S.A. Oddział w Ś., Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa w Warszawie o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2007 r. [...]

oddalił skargę kasacyjną, odstąpił od obciążania powódki kosztami po­stępowania kasacyjnego poniesionymi przez pozwanych.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Śremie w sprawie z powództwa Eugenii J. prze­ciwko Skarbowi Państwa-Ministrowi Skarbu Państwa i Powszechnej Kasie Oszczęd­ności Bankowi Polskiemu SA Oddział w Ś. o odszkodowanie wyrokiem z dnia 13 września 2007 r. [...]: 1) zasądził od pozwanego Banku PKO BP S. na rzecz powódki kwotę 47.435 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 czerwca 2005 r. do dnia zapłaty, 2) oddalił powództwo w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa-Ministra Skarbu Państwa oraz 3) zasądził od pozwanego Banku PKO BP SA na rzecz powódki kwotę 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódka była pracownikiem PKO BP SA Oddział w Ś. przez okres 12 lat, 6 miesięcy i 2 dni. Z uwagi na ten staż pracy powódce przysłu­giwało prawo do nieodpłatnego nabycia 1.790 akcji Banku PKO BP SA. Skarb Pań­stwa reprezentowany przez Ministra Skarbu Państwa na podstawie umowy zawartej w dniu 28 czerwca 2000 r. zlecił pozwanemu Bankowi przeprowadzenie czynności techniczno-organizacyjnych związanych z nieodpłatnym udostępnieniem uprawnio­nym pracownikom akcji tego Banku. W dziennikach „Rzeczpospolita" oraz „Gazeta Wyborcza" opublikowano ogłoszenia wzywające uprawnionych pracowników do skła­dania pisemnych oświadczeń o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji. W dniu 21 grudnia 2004 r. powódka zgłosiła pozwanemu Bankowi, że nie została umieszczona na liście osób uprawnionych do otrzymania akcji. Wcześniej, na spotkaniu wigilijnym w grudniu 2000 r. pracownice pozwanego Banku ustaliły, że powódka nie została ujęta na liście osób uprawnionych do otrzymania akcji, a stało się to prawdopodobnie omyłkowo z powodu pominięcia jej teczki personalnej. Na liście uprawnionych znaj­dowały się trzy kobiety noszące nazwisko J., wśród których nie figurowała powódka. Teczkę powódki odnaleziono wśród teczek pracowników niepracujących już u pozwa­nego. Gdyby teczka nie została pominięta, powódka miałaby przydzielone akcje. Je­dynym sposobem powiadamiania uprawnionych o prawie nieodpłatnego otrzymania akcji były komunikaty pozwanego Banku. Powódka od 1985 r. do chwili obecnej po­siada rachunek bankowy prowadzony w oddziale pozwanego w Ś. O zakończeniu procedury prywatyzacyjnej powódka dowiedziała się od dyrektora na spotkaniu opłat­kowym w 2000 r. Gdy okazało się, że przyczyną pominięcia powódki było prawdopo­dobnie pomyłkowe odłożenie jej akt, dyrektor zgodził się na złożenie przez powódkę oświadczenia o objęciu akcji po terminie i na wydanie zaświadczenia o jej okresie zatrudnienia. Powódka w latach 1999-2000 pracowała w pozwanym Banku na pod­stawie umów zlecenia. Komunikat Banku datowany na 3 sierpnia 2000 r. informował o możliwości nabywania akcji przez uprawnionych i został wywieszony w placówkach pozwanego. Oświadczenia o zamiarze nabycia akcji osoby uprawnione składały, za­sadniczo, w sierpniu 2000 r. oraz na początku września 2000 r. Sześciomiesięczny termin liczony od dnia wpisania Banku do rejestru handlowego, a przeznaczony na realizację przez pracowników roszczenia o nieodpłatne nabycie akcji prywatyzowa­nego banku upływał w dniu 12 października 2000 r.

Sąd Rejonowy uznał żądanie pozwu za uzasadnione w całości, gdyż uznał, że w toku realizacji procesu prywatyzacji pozwany Bank nie dochował należytej staran­ności. Po pierwsze, Bank zamieścił informację o możliwości nieodpłatnego nabycia akcji tylko w prasie centralnej, a nie lokalnej - jak tego wymagała ustawa - bowiem w powiecie ś. ani „Gazeta Wyborcza", ani „Rzeczpospolita" nie mają wydań lokalnych, a komunikaty zawierające stosowną informację wywieszono w placówkach Banku zbyt późno, co ograniczało uprawnionym możliwość zapoznania się z ich treścią. Po drugie, pozwany nie dopełnił swoich obowiązków jako pracodawca w zakresie powia­domienia powódki o jej prawach. Chociaż powódka była emerytką to w latach 1999-2000 pozwany Bank kilkakrotnie zatrudniał ją na podstawie umów cywilnoprawnych. W ocenie Sądu Rejonowego, skoro powódka w tym okresie wykonywała czynności kasjera (typowe dla stanowiska pracowniczego), to mogła być z łatwością powiado­miona przez pozwanego o przysługującym jej uprawnieniu do objęcia akcji, „zwłasz­cza że pozwany obchodził przepisy Kodeksu pracy zatrudniając osoby na podstawie umów zlecenia zamiast umów o pracę". Takie zachowanie pozwanego nie zwalniało go od dbałości o interesy „faktycznej pracownicy". Również omyłkowe odłożenie teczki personalnej powódki nie stanowi usprawiedliwienia dla pozwanego. Zdaniem Sądu Rejonowego, podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia nie jest uza­sadniony, ale w razie jego rozważenia „pozwany uzyskałby nieuzasadnione korzyści jako premię za niestaranność w wykonywaniu zleconych w procesie prywatyzacji zadań". Sąd Rejonowy wywiódł, że zasadniczym celem procesu prywatyzacji było jego prowadzenie w ten sposób, aby umożliwić dotarcie z informacją do wszystkich uprawnionych po to, by mogli skorzystać z przysługującego im ustawowo prawa. Skoro pozwany Bank nie wywiązał się z tego zadania, to zasadne było obciążenie go obowiązkiem zapłaty odszkodowania na rzecz powódki. W ocenie Sądu pierwszej instancji, pozwany Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności odszkodowawczej względem powódki, stąd też powództwo w części skierowanej wobec tego pozwa­nego podlegało oddaleniu.

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się