Postanowienie NSA z dnia 10 kwietnia 2024 r., sygn. I OSK 335/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mariola Kowalska po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.T. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 21 grudnia 2023 r., sygn. akt IV SAB/Po 178/23 w sprawie ze skargi A.T. na bezczynność Starosty Poznańskiego w przedmiocie doręczenia decyzji administracyjnej postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Pismem z 27 listopada 2023 r. A.T. (dalej "skarżąca", "skarżąca kasacyjnie"), reprezentowana przez r.pr. Ł.R., wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skargę na bezczynność Starosty Poznańskiego w przedmiocie braku doręczenia decyzji administracyjnej – aktu własności ziemi nr [...] wydanego 5 kwietnia 1973 r. przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Poznaniu (dalej "Prezydium PRN"). W uzasadnieniu skargi wskazano, że skarżąca "jest" stroną postępowania administracyjnego, w ramach którego Prezydium PRN wydało ww. decyzję, która nie została doręczona skarżącej do dnia dzisiejszego. Przy tym, zdaniem strony skarżącej, Starosta Poznański (dalej "Starosta") jest organem właściwym do załatwienia tej sprawy jako następca prawny Prezydium PRN.
W odpowiedzi na skargę Starosta wniósł o jej oddalenie, podnosząc w uzasadnieniu m.in., że przedmiotowa decyzja stwierdza, iż J.P. i D.P. stali się z mocy prawa właścicielami nieruchomości w niej określonej. Akt ten został doręczony stronom postępowania i stanowił podstawę do wpisu prawa własności. Skarżąca nie została ujęta w treści aktu ani w zarządzeniu o jego doręczeniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z 21 grudnia 2023 r., sygn. akt IV SAB/Po 178/23 odrzucił złożoną skargę oraz zwrócił skarżącej uiszczony wpis od skargi w kwocie 100 zł. W uzasadnieniu Sąd ten wskazał, że po pierwsze przedmiot żądania skarżącej nie mieści się w żadnej z kategorii spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne wyszczególnionych w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej "P.p.s.a."). Przedmiotem skargi uczyniono bowiem bezczynność Starosty Poznańskiego (jako, w ocenie skarżącej, następcy prawnego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Poznaniu) w kwestii doręczenia decyzji Prezydium PRN w postaci aktu własności ziemi nr [...] z 5 kwietnia 1973 r. Sąd podniósł, że w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż ewentualne niedokonanie czynności doręczenia nie stanowi bezczynności zaskarżalnej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. Czynność doręczenia stronie decyzji nie mieści się w katalogu spraw podlegających kognicji sądów administracyjnych, wymienionych w art. 3 § 2 pkt 1-3 i 4a P.p.s.a., ani nie stanowi też czynności określonej w art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a. (zob. postanowienia NSA z: 30 lipca 2014 r., II OSK 1979/14; z 12 września 2012 r., I OSK 1788/12) – a to właśnie do tych przepisów (tj. art. 3 § 2 pkt 1-4a) odsyła art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. W szczególności art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a. odnosi się do działań materialno-technicznych organu, wywołujących określone skutki prawne. Czynność doręczenia nie przyznaje natomiast, nie stwierdza, ani nie uznaje żadnych uprawnień i obowiązków. Doręczenie wywołuje jedynie ten skutek, że od daty doręczenia biegnie dla strony termin do wniesienia określonych środków zaskarżenia. Prawidłowość doręczenia może być oceniana w toku postępowania odwoławczego. Może być też przedmiotem badania przez sąd administracyjny przy ocenie legalności danego aktu. Niewykonanie takiej czynności nie stanowi jednak bezczynności czy przewlekłego prowadzenia postępowania w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. Nie podlega zatem kontroli sądowej w drodze odrębnej skargi, o jakiej mowa w tym przepisie (zob. postanowienia NSA z 6 czerwca 2012 r., I OSK 1194/12, z 17 maja 2019 r., I OSK 1047/19). Tym bardziej, że z zakresu normowania art. 3 § 2 pkt 8 P.p.s.a. zostały wyraźnie wyłączone czynności podejmowane w ramach postępowania administracyjnego określonego w k.p.a., a w istocie taki charakter ma doręczenie decyzji wydanej w trybie unormowanym w tym kodeksie (zob. art. 39 i nast. k.p.a.).
Sąd zauważył, że kwestia zaskarżalności braku czynności doręczenia mogłaby być rozważana co najwyżej na gruncie art. 3 § 2 pkt 9 P.p.s.a., który swym zakresem obejmuje opieszałość w dokonaniu czynności podejmowanych w ramach postępowania administracyjnego określonego w k.p.a. Jednakże co do tego przepisu w doktrynie zauważa się, że odnosić go należy do tych aktów i czynności, na podstawie których strona uzyskuje prawo lub na stronę zostaje nałożony obowiązek (zob. A. Kurzawa, P. Szustakiewicz [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, pod red. A. Skoczylasa i P. Szustakiewicza, Warszawa 2023, Legalis, art. 3 Nb 13). Nawet gdyby jednak uznać, że czynność doręczenia mieści się w katalogu czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 9 P.p.s.a., to Sąd zauważył, że przepis ten został dodany przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. poz. 658), który zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy zmieniającej nie znajduje zastosowania do takich postępowań, które – tak jak postępowanie w sprawie przedmiotowego aktu własności ziemi – zostały wszczęte przed dniem wejścia w życie ww. ustawy zmieniającej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
