Wyrok SN z dnia 27 maja 2021 r., sygn. II USKP 46/21
W celu ustalenia, że przedsiębiorstwo prowadzi normalną działalność w rozumieniu art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/04 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, czy też znaczną część działalności innej niż zarządzanie wewnętrzne w rozumieniu art. 14 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/09 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/04 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, należy uwzględniać wszystkie kryteria charakteryzujące jego działalność oraz charakter przedsiębiorstwa delegującego. Nie wolno tylko na podstawie kryterium obrotu oceniać, czy pracownicy delegowani powinni być ubezpieczeni w Polsce, czy w innym kraju UE. Oznacza to, że nie ma sztywnej granicy obrotu, która decydowałaby o normalnej działalności w kraju.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maciej Pacuda (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku G. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Z. z udziałem zainteresowanych I. D., H. G., K. M., L. S. o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 27 maja 2021 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 27 listopada 2018 r., sygn. akt III AUa (…),
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w (…) do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o koszach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny w (…) wyrokiem z 27 listopada 2018 r. oddalił apelację skarżącego G.S. od wyroku Sądu Okręgowego w Z. z 8 maja 2017 r., który oddalił odwołania skarżącego od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z 19 stycznia 2016 r., stwierdzających że zainteresowani I. D., L. S., H. G. i K. M. w okresach wskazanych w decyzjach nie podlegają polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia w F. oraz unieważnił wydane wcześniej zaświadczenia A1. Decyzje zostały wydane po przeprowadzeniu kontroli, w których pozwany stwierdził, iż skarżący podał nieprawdziwe dane co do wielkości obrotu w kraju i co do liczby zatrudnianych pracowników w kraju i za granicą.
Sąd Okręgowy ustalił, że G. S. prowadzi działalność gospodarczą od 1 września 2012 r. na terenie Polski i Niemiec. Siedziba firmy mieści się w jego mieszkaniu. Początkowo prowadził ją jako agencję pracy tymczasowej, a od 1 grudnia 2013 r. głównie w zakresie usług podstawowej opieki nad osobami starszymi i chorymi wymagającymi ogólnej opieki, koniecznych prac domowych, robienia zakupów, głównie na terenie Niemiec. Sporadycznie usługi te wykonuje na terenie Polski także w zakresie sprzątania i prac budowalnych. Prowadzeniem działalności firmy skarżącego zajmuje się jego ojciec. Firma nie zatrudnia żadnych pracowników administracyjnych. Większość zatrudnionych pracowników była delegowana do pracy w Niemczech. Firma zatrudniała pracowników tymczasowych oraz własnych pracowników na podstawie umów zlecenia. W 2013 r. obroty wynosiły 3,98% w Polsce i 96,02% w Niemczech, w 2014 r. obroty odpowiednio wnosiły 2,48% i 97,52%. Skarżący 1 grudnia 2012 r. zawarł umowę o współpracy z firmą F. (zleceniodawcą) na podstawie, której zobowiązał się do wyszukiwania i selekcjonowania kandydatów, a także zatrudnienia lub skierowania do pracy u osób trzecich na stanowisko opiekuna, pomocy domowej lub pielęgniarki/pielęgniarza. W umowie przewidziano, że zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie w wysokości każdorazowo ustalonej przez strony na piśmie za każdego kandydata skierowanego przez zleceniobiorcę i zatrudnionego przez zleceniodawcę lub skierowanego do pracy po weryfikacji. Osoby, które miały podjąć pracę w Niemczech w charakterze opiekuna do osób starszych lub chorych były rekrutowane w Polsce za pośrednictwem osób, które już pracowały dla skarżącego lub kontraktowały się z nim po wyszukaniu oferty pracy w internecie. Kandydaci do pracy w Niemczech, ustalali warunki umowy z płatnikiem przez telefon. Następnie skarżący przesyłał gotową umowę na adres domowy zainteresowanej, a po jej podpisaniu osoba ta odsyłała umowę wraz z wymaganymi dokumentami. Miejsce wykonywania pracy nie było bezpośrednio wskazane w umowie. Pracodawca telefonicznie podawał datę wyjazdu oraz adres, pod który dana osoba miał się udać w celu świadczenia pracy. Dojazd do miejsca pracy pracownicy musieli zorganizować we własnym zakresie, ale po okazaniu biletu lub innego dowodu poniesione koszty związane z podróżą były zwracane przez osobę, którą pracownik opiekował się w Niemczech. Skarżący nie wystawiał pracownikom poleceń podróży służbowej. Praca polegająca na opiece nad osobami starszymi lub chorymi na terenie Niemiec wykonywana była przez zleceniobiorców przez okres od 1 do 3 miesięcy, następnie osoby te jechały do Polski na 1-2 miesiące i po tym czasie z powrotem wracały do Niemiec. Zleceniobiorcy nie zastępowali się w pracy przy opiece nad osobami starszymi w trakcie pobytu któregoś z nich w Polsce. W trakcie pobytu w Polsce pracownicy praktycznie nie wykonywali pracy na rzecz firmy X., ale otrzymywali w tym okresie wynagrodzenie w wysokości 200 lub 201 zł brutto miesięcznie za świadczenie usług rekrutacyjnych oraz reklamowanie firmy. Była to stała kwota, która była wypłacana przez pracodawcę również w czasie pobytu w Niemczech. Rekrutacja polegała na polecaniu przez zleceniobiorców pracy na rzecz firmy X. przy opiece nad osobami starszymi lub chorymi na terenie Niemiec. Pracownicy nie zajmowali się stale poszukiwaniem osób chętnych do współpracy z G. S., było to dodatkowe zajęcie, którego wykonania wnioskodawca nie kontrolował. Podczas pobytu w Niemczech zainteresowane nie ponosiły kosztów wyżywienia ani noclegu. Mieszkały u osoby, nad którą sprawowały opiekę i żywność kupowana była na koszt podopiecznego. Za każdy dzień pracy w Niemczech zleceniobiorcy otrzymywali dietę, przekazywaną na rachunek bankowy pracownika.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
