Wyrok SN z dnia 17 grudnia 2019 r., sygn. III PK 174/18
Z przejściem na emeryturę nie można utożsamiać istnienia prawa do świadczeń wynikającego ze spełnieniem warunków nabycia tego prawa in abstracto. Przejście (odejście) na emeryturę to zastąpienie wynagrodzenia świadczeniem z ubezpieczenia emerytalnego po ustaleniu prawa do jego wypłaty. Ustalenie prawa do świadczenia przez stwierdzenie spełnienia jego warunków nie odpowiada przejściu na emeryturę. Spełnienie warunków do pobierania świadczenia nie może nastąpić, jeśli nie zostanie złożony przez osobę zainteresowaną stosowny wniosek, a chwila realizacji powstałego uprawnienia zależy wyłącznie od woli ubezpieczonego.
Teza od Redakcji
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Beata Gudowska (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Halina Kiryło
SSN Krzysztof Rączka
w sprawie z powództwa J. L, J. G., G. R., T. J., H. Ż. przeciwko P. S.A. Oddziałowi Elektrowni T. w B. o wynagrodzenie za pracę, o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 17 grudnia 2019 r., skargi kasacyjnej powódek od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w J. z dnia 12 czerwca 2018 r., sygn. akt VII Pa (...),
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w J. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2018 r. Sąd Okręgowy w J. oddalił apelacje J. L, J. G., G. R., T. J. i H. Ż. od wyroku Sądu Rejonowego w Z. z dnia 8 marca 2018
r., którym oddalono ich pozwy przeciwko P. SA, Oddział Elektrowni T. w B.. Powódki domagały się zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia o przyznaniu specjalnej stawki zaszeregowania na podstawie art. 21 Zakładowego Układu Zbiorowego dla Pracowników P. SA Oddział Elektrownia T. oraz zapłaty wynagrodzenia w tej stawce do czasu przejścia na emeryturę z osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu ustawy z dnia 11 maja 2012 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 637). Powołały się na to, że w lutym 2017 r. złożyły pracodawcy deklarację woli przejścia na emeryturę - odpowiednio J. L. z dniem 31 stycznia 2019 r., J. G. z dniem 31 maja 2019 r., G. R. z dniem 15 lutego 2019 r., T. J. z dniem 16 sierpnia 2019 r., a H. Ż. z dniem 1 kwietnia 2019 r. Pismami z dnia 8 lutego i 3 kwietnia 2017 r. pracodawca powiadomił je, że ich wiek emerytalny został obniżony i obecnie określa go art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. (Dz.U. z 2017 r., poz. 38; dalej "ustawa z dnia 16 listopada 2016 r.", "ustawa zmieniająca" lub "ustawa nowelizująca"), w związku z czym specjalna stawka emerytalna może im być przyznana wyłącznie do dnia nabycia uprawnień emerytalnych w wieku 60 lat, tj. J. L. urodzonej w dniu 15 października 1957 r. do dnia 15 października 2017 r., J. G. urodzonej w dniu 5 października 1957 r. do dnia 5 października 2017 r., G. R. urodzonej w dniu 15 lipca 1957 r. do dnia 1 października 2017 r., T. J. urodzonej w dniu 22 października 1957 r. do dnia 22 października 2017 r. i H. Ż. urodzonej w dniu 23 września 1957 r. do dnia 1 października 2017 r. Pracodawca zastrzegł, że na wypadek kontynuowania zatrudnienia po osiągnięciu tego wieku nie ma podstaw do przyznania specjalnej stawki emerytalnej.
Sąd pierwszej instancji uznał roszczenia powódek za bezzasadne, powołując się na art. 21 Zakładowego Układu Zbiorowego, w którym postanowiono, że "pracownikowi, po zadeklarowaniu rozwiązania stosunku pracy z dniem nabycia prawa do emerytury, na jego wniosek na 24 miesiące przed odejściem na emeryturę przysługuje na okres 12 miesięcy specjalna miesięczna stawka wynagrodzenia zasadniczego, wyższa od aktualnie przez niego posiadanej o 20%, a na kolejne 12 miesięcy wyższa o 10%". Wykładając ten przepis z punktu widzenia jego celu, który dostrzegł w zachęcie pracowników do rozwiązywania stosunków pracy wraz z uzyskaniem uprawnień emerytalnych, Sąd Rejonowy uznał za oczywiste, że warunkiem zawarcia porozumienia w zakresie przyznania stawki specjalnej była deklaracja rozwiązania stosunku pracy w dniu nabycia uprawnień emerytalnych, w odnoszącym się do powódek wieku 60 lat. Ocenił nabycie przez nie uprawnień emerytalnych na podstawie stanu prawnego obowiązującego pod rządem ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych po zmianie ustawą z dnia 16 listopada 2016 r., przyjmując, że wtedy doszło po ich stronie do spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tych uprawnień (art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach). Sąd pierwszej instancji podzielił stanowisko strony pozwanej, że skoro wejście w życie ustawy zmieniającej w dniu 1 października 2017 r. poprzedzało jej ogłoszenie w dniu 5 stycznia 2017 r., to w dniu złożenia wniosków o przyznanie stawki specjalnej powódki wiedziały, iż nabędą uprawnienia emerytalne nie później niż po ukończeniu 60 roku życia i powinny się z tym liczyć.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
