Wyrok SN z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. I UK 404/18

Art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej należy do imperatywnych norm prawa ubezpieczeń społecznych, przez co nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca przesłanek w nim określonych. W takim razie obowiązek wzajemnej pomocy (art. 614 § 3 k.r.o.) obciąża oboje małżonków pozostających w separacji, w sytuacji gdy przemawiają za tym zasady słuszności. Inaczej mówiąc art. 614 § 3 k.r.o. nie normuje obowiązku alimentacyjnego sensu stricte, lecz parametryzuje sytuację, w której jedna strona ma nieść pomoc drugiej. W jej ramach dokonane czynności nie mogą zaś być jednocześnie oceniane jako wolicjonalne uzewnętrznienie dobrowolnej alimentacji. Już chociażby z tego względu rozróżnić należy szersze pojęcie obowiązku wzajemnego wspierania się członków rodziny od ścisłych jego form, skonkretyzowanych w poszczególnych przepisach o prawach i obowiązkach małżonków przed i po orzeczonej separacji. Natomiast cecha wykładni art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej wymaga indywidualnego ustalenia prawa do alimentów (nawet dobrowolnego). Małżonkowie separowani nie mają obowiązku przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli, bowiem w miejsce tego obowiązku może być egzekwowany obowiązek alimentacyjny. Także samo podjęcie wspólnego pożycia przez małżonków pozostających w separacji nie powoduje jej ustania, gdyż skutki wynikłe z orzeczenia ustanawiającego separację trwają nadal.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Bohdan Bieniek (sprawozdawca)

SSN Piotr Prusinowski

w sprawie z odwołania I.M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł. z udziałem zainteresowanej M.K. o rentę rodzinną, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 16 lipca 2020 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...]. z dnia 12 lipca 2018 r., sygn. akt III AUa [...],

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w [...]., wyrokiem z dnia 12 lipca 2018 r., oddalił apelację I.M., przy udziale M.K., od wyroku Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 1 marca 2018 r., mocą którego oddalono jej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. z dnia 14 listopada 2014 r., którą organ rentowy odmówił odwołującej się prawa do renty rodzinnej po zmarłym W.M.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd pierwszej instancji ustalił, że I.M. i W.M. zawarli związek małżeński 26 stycznia 1991 r., z którego w dniu 7 lipca 1991 r. urodziła się córka M.M. (obecnie K.). Mąż odwołującej się prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w branży budowlanej. Po śmierci jednego ze wspólników pojawiły się trudności finansowe, co W.M. ukrywał przed małżonką. Odwołująca się nakłaniała męża by wrócił do pracy w charakterze trenera koszykówki. Na tym tle dochodziło do kłótni, a odwołująca się chciała rozwodu z mężem. On nie zgadzał się z uwagi na dobro małoletniego wówczas dziecka. W rezultacie Sąd Okręgowy w Ł., wyrokiem z dnia 6 listopada 2003 r., orzekł separację małżonków oraz zasądził od W.M. alimenty na rzecz córki. Odwołująca się nie żądała wówczas alimentów od męża.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp
Powiązane dokumenty