Postanowienie NSA z dnia 14 czerwca 2019 r., sygn. II FZ 322/19
Odrzucenie skargi
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M.S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2018 r. sygn. akt III SA/Wa 4250/17 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi M.S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 29 września 2017 r. nr [...] w przedmiocie pozostawienia odwołania bez rozpoznania postanawia: oddalić zażalenie
Uzasadnienie
II FZ 322/19
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2018 r., sygn akt: III SA/Wa 4250/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, odrzucił skargę M.S. (skarżący) na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 29 września 2017 r., w przedmiocie pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia. Na podstawie zarządzenia Przewodniczącej Wydziału III Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (dalej Przewodnicząca Wydziału) z 8 stycznia 2018 r., skarżący został wezwany do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 100 zł. W wezwaniu pouczono, że nieuiszczenie wpisu w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania spowoduje odrzucenie skargi. Skarżący w odpowiedzi na powyższe wezwanie pismem z 31 stycznia 2018 r. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie postanowieniem z 11 kwietnia 2018 r. odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 22 maja 2018 r. utrzymał powyższe postanowienie w mocy. Następnie, skarżący na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie III z 26 czerwca 2018 r. został wezwany do wykonania prawomocnego zarządzenia Przewodniczącej Wydziału III z 8 stycznia 2018 r. wzywającego do uiszczenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma, wpisu sądowego od skargi, pod rygorem jej odrzucenia. Powyższe wezwanie skarżący otrzymał 23 lipca 2018 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru - k. 52 akt sądowych). W odpowiedzi na to wezwanie skarżący w piśmie z dnia 27 lipca 2018 r., podniósł, że nie jest wstanie, z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną, uiścić należnego wpisu od skargi. Do dnia 7 sierpnia 2018 r. wpis od skargi nie został przez skarżącego uiszczony. W konsekwencji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) - dalej p.p.s.a., postanowił o odrzuceniu skargi, jako pisma które mimo wezwania, nie zostało opłacone. Skarżący w zażaleniu na powyższe postanowienie nie zgodził się z zawartym w tym orzeczeniu rozstrzygnięciem. Argumentował, że nie jest w stanie uiścić należnego wpisu od skargi. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Stosownie do art. 230 § 1 p.p.s.a. od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały. Pismami, o których mowa w § 1, są skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania (por. § 2). Zgodnie z art. 220 § 1 p.p.s.a. sąd nie podejmuje żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należna opłata. W tym przypadku przewodniczący wzywa wnoszącego pismo do uiszczenia stosownego wpisu sądowego w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania, przy czym na mocy art. 220 § 3 p.p.s.a. w przypadku, gdy rzeczony brak fiskalny dotyczy skargi, bezskuteczny upływ wyznaczonego stronie terminu powoduje odrzucenie środka zaskarżenia. Odnosząc się do poprawności rozstrzygnięcia w przedmiocie odrzucenia skargi, które jest przedmiotem zażalenia w analizowanej sprawie, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, iż kwestionowane postanowienie w pełni odpowiada prawu. Z uwagi na fakt, iż skarżący wystąpił ze skargą na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 29 września 2017 r., bez uiszczenia należnej opłaty, po wyczerpaniu trybu instancyjnego w zakresie prawa pomocy, skarżący zasadnie został wezwany do jej uregulowania w trybie art. 220 § 1 p.p.s.a., stosownie do zarządzenia Przewodniczącej Wydziału z dnia 26 czerwca 2018 r., w terminie 7 dni od doręczenia wezwania, pod rygorem odrzucenia skargi. (k. 50). Jak wynika z akt sprawy, niewątpliwym pozostaje fakt, iż skarżący wyczerpał tok instancyjny w zakresie przyznania mu prawa pomocy poprzez zwolnienie od obowiązku uiszczenia należnego wpisu od skargi. Prawidłowo więc, zarządzeniem z 26 czerwca 2018 r., został wezwany do uregulowania należności poprzez uiszczenie wpisu od skargi, pod rygorem jej odrzucenia. Korespondencja sądowa zawierająca to wezwanie z zarządzeniem została skarżącemu skutecznie doręczona 23 lipca 2018r., zaś termin do uzupełnienia braków fiskalnych skargi upływał w dniu 30 lipca 2018 r. Jednak wpis od skargi w tym terminie nie został opłacony, co nie jest sporne. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie prawidłowo zatem w zaskarżonym postanowieniu orzekł o odrzuceniu skargi na podstawie art. 220 § 3 p.p.s.a. Stosowanie do tego przepisu, skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd. Odnosząc się natomiast do podnoszonych przez skarżącego w zażaleniu twierdzeń, że nie jest on w stanie ponieść kosztów postępowania, w tym należnego wpisu od skargi, Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnia, iż przedmiotem niniejszego postępowania jest wyłącznie ocena prawidłowości wydania postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w przedmiocie odrzucenia skargi, nie zaś postanowienie tego Sądu w przedmiocie odmowy przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Ta kwestia została rozstrzygnięta prawomocnym postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie , sygn. akt: III SA/Wa 4250/17, z dnia 22 maja 2018 r., w którym utrzymano w mocy postanowienie referendarza Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2018 r., odmawiające skarżącemu przyznania prawa pomocy. Postanowienia w przedmiocie prawa pomocy nie kończą postępowania w sprawie, w związku z czym odnosi się do nich unormowanie zawarte w art. 165 p.p.s.a, w myśl którego, postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociaż były zaskarżone, a nawet prawomocne. W myśl art. 167a § 1 ustawy, do zarządzeń oraz postanowień referendarza sądowego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zarządzeń przewodniczącego oraz postanowień sądu. Oznacza to, że prawomocne postanowienia oraz zarządzenia referendarza wydane w przedmiocie prawa pomocy nie zyskują cechy powagi rzeczy osądzonej i mogą być uchylane i zmieniane, gdy nastąpi zmiana okoliczności sprawy. Po prawomocnym zakończeniu postępowania w przedmiocie przyznania prawa pomocy, przewodniczący powinien wezwać stronę do uiszczenia należnej opłaty. Powtórny zaś wniosek strony o przyznanie jej prawa pomocy można uznać za bezskuteczny, tj. niewstrzymujący biegu terminu do uiszczenia należnych opłat, tylko w sytuacji, kiedy strona składa go bezpośrednio po tym jak prawomocnie odmówiono jej, na skutek merytorycznego rozpoznania wniosku, przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku ponoszenia opłat sądowych (por. H. Knysiak-Sudyka, Komentarz do art. 220 p.p.s.a. [w:] T. Woś (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz 2016, s. 1175 i nast.). Sytuacja taka zaistniała w analizowanej sprawie, ponieważ skarżący po prawomocnym zakończeniu postępowania z wniosku o przyznanie mu prawa pomocy, w którym utrzymano w mocy postanowienie referendarza o odmowie przyznania prawa pomocy, na wezwanie Przewodniczącej Wydziału z 26 czerwca 2018 r., do wykonania zarządzenia z 8 stycznia 2018 r. wzywającego do uiszczenia należnego wpisu od skargi, w terminie otwartym do uiszczenia wpisu, wystąpił z pismem w którym podnosił, że nie jest w stanie uiścić należnej opłaty. Jednak złożenie przez skarżącego pisma z 27 lipca 2017 r., (k. 53) nie wstrzymało biegu terminu do uiszczenia należnej opłaty, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym postanowieniu. Pogląd taki znajduje poparcie w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. postanowienie SN z dnia 21 kwietnia 1999r., sygn. I CKN 1461/98, publ. OSNC 1999, nr 11, poz. 196 ; postanowienie SN z dnia 23 lutego 1999 r., sygn. I CKN 1064/97, publ. OSNC 1999, nr 9, poz. 153, postanowienie NSA z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 252/09 oraz postanowienie NSA z dnia 16 grudnia 2011 r., sygn. akt I OZ 1047/11, dostępne na stronie internetowej: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
