Opłaty za czynności adwokackie

Zasądzając opłatę za czynności adwokata z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, a także charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

Zasądzona opłata nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, sąd podwyższa opłaty o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach.

W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja majątkowa lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, adwokat może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości.

Wysokość stawki minimalnej zależy od wartości przedmiotu sprawy lub jej rodzaju, a w postępowaniu egzekucyjnym - od wartości egzekwowanego roszczenia.

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych

Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
- do 500 zł	60 zł
- powyżej 500 zł do 1 500 zł	180 zł
- powyżej 1 500 zł do 5 000 zł	600 zł
- powyżej 5 000 zł do 10 000 zł	1 200 zł
- powyżej 10 000 zł do 50 000 zł	2 400 zł
- powyżej 50 000 zł do 200 000 zł	3 600 zł
- powyżej 200 000 zł	7 200 zł

Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o:
- rozwód i unieważnienie małżeństwa	360 zł
- stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa	240 zł
- przysposobienie	180 zł
- pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka	120 zł
- ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia	240 zł
- ubezwłasnowolnienie	240 zł
- uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego	180 zł
- rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym	240 zł
- zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami	360 zł
- podział majątku wspólnego między małżonkami	Stawka obliczona od wartości udziału (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- podział majątku wspólnego między małżonkami (w wypadku zgodnego wniosku małżonków)	50% stawki obliczonej od wartości udziału (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka* * opłaty te ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.	60 zł

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu własności, innych praw rzeczowych i prawa o księgach wieczystych:
- o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości	50% stawki obliczonej tak jak wg wartości przedmiotu sprawy
- o rozgraniczenie	360 zł
- dotyczących służebności	240 zł
- o naruszenie posiadania	156 zł
- o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów	120 zł
- o zniesienie współwłasności	Stawka obliczona od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- o zniesienie współwłasności (w wypadku zgodnego wniosku uczestników)	50% stawki obliczonej od wartości udziału współwłaściciela zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub zarządem rzeczą wspólną	240 zł
- o usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym	50% stawki obliczonej od wartości prawa dotkniętego niezgodnością (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa spadkowego:
- o zabezpieczenie spadku, dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku, ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia, zarządu spadku nieobjętego i wyjawienie przedmiotów spadkowych	60 zł
- o stwierdzenie nabycia spadku	60 zł
- o stwierdzenie nabycia spadku, jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu	360 zł
- o dział spadku	Stawka obliczona od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- o dział spadku (w wypadku działu na zgodny wniosek uczestników postępowania)	50% stawki obliczonej od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw o:
- opróżnienie lokalu mieszkalnego	120 zł
- wydanie nieruchomości rolnej	360 zł
- wydanie innej nieruchomości i opróżnienie lokalu użytkowego	Stawka obliczona od wartości sześciomiesięcznego czynszu (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)

Stawki minimalne wynoszą w sprawach:
- o uchylenie uchwały organu spółdzielni	180 zł
- o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich	360 zł
- z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie	120 zł
- o uchylenie wyroku sądu polubownego	1 200 zł
- z zakresu postępowania układowego lub upadłościowego	1 800 zł
- o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego	240 zł
- egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości	50% stawki obliczonej wg wartości przedmiotu sprawy
- egzekucyjnych przy egzekucji innego rodzaju niż z nieruchomości	25% stawki obliczonej wg wartości przedmiotu sprawy
- ze skargi na czynności komornika	60 zł
- rejestracji spółki	1 200 zł
- rejestracji spółdzielni	1 800 zł
- innych rejestracji	600 zł
- zmiany w rejestrze	360 zł
- o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności	60 zł
- o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu	60 zł
- o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa	60 zł
- o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego	480 zł
- o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji	600 zł
- o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji	840 zł
- o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego	720 zł
- o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji	840 zł
- o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy	360 zł
- o wyłączenie wspólnika	360 zł
- o rozwiązanie spółki kapitałowej	360 zł
- o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej	150 zł
- o odszkodowanie lub zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania	120 zł

Stawki minimalne wynoszą w sprawach z zakresu prawa pracy o:
- nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy	60 zł
- wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż dochodzone w związku z wypadkiem przy pracy	75% stawki obliczonej od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)
- inne roszczenia niemajątkowe	60 zł
- ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty	120 zł
- świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej	50% stawki obliczonej od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy (tak jak wg wartości przedmiotu sprawy)

W sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego stawki minimalne wynoszą:

60 zł

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym:
- przed sądem okręgowym	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł)
- przed sądem okręgowym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł)
- przed sądem apelacyjnym	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- przed sądem apelacyjnym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat)	100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym:
- przed sądem okręgowym	25% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł)
- przed sądem okręgowym (jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat)	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 60 zł)
- przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym (jeżeli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam adwokat)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)

Przed sądem apelacyjnym stawki minimalne za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy wynoszą:

100% odpowiednich stawek minimalnych z pierwszej instancji w sprawach z zakresu prawa pracy

Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu kasacyjnym:
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat)	100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)

Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą:
- za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem)	100% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym	50% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym (jeżeli ten sam adwokat nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia)	75% stawki minimalnej (nie mniej niż 120 zł)

Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym:
- za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie	240 zł
- za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi	120 zł

Stawki minimalne w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia

Stawki minimalne wynoszą w sprawie objętej:*
- dochodzeniem	180 zł
- śledztwem	300 zł

Stawki minimalne za obronę wynoszą:*
- przed sądem rejonowym w postępowaniu szczególnym	360 zł
- przed sądem rejonowym w postępowaniu w sprawach o wykroczenia	180 zł
- przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym lub przed wojskowym sądem garnizonowym	420 zł
- przed sądem okręgowym jako drugą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako drugą instancją	420 zł
- przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją lub przed wojskowym sądem okręgowym jako pierwszą instancją oraz przed sądem apelacyjnym	600 zł
- przed Sądem Najwyższym	600 zł

Stawki minimalne wynoszą za sporządzenie i wniesienie kasacji:*
- w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd rejonowy lub wojskowy sąd garnizonowy	360 zł
- w sprawie, w której w pierwszej instancji orzeczenie wydał sąd okręgowy lub wojskowy sąd okręgowy	600 zł

Stawki minimalne wynoszą:*
- za czynności w sprawie o wznowienie postępowania oraz w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego	360 zł
- za sporządzenie opinii o braku podstaw wniosku o wznowienie postępowania, za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia kasacji oraz braku podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia w postępowaniu karnym	360 zł
- za sporządzenie środka odwoławczego w wypadku, gdy sporządzający nie występuje przed sądem	360 zł

Stawki minimalne za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego wynoszą: *

120 zł

*Stawki te stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym i odpowiednio w postępowaniu w sprawach o wykroczenia pełnomocnika powoda cywilnego, pełnomocnika pokrzywdzonego, pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego lub oskarżyciela prywatnego.

Stawki minimalne za prowadzenie spraw o odszkodowanie za niesłuszne skazanie lub ukaranie, aresztowanie lub zatrzymanie, w tym spraw wynikających z przepisów o uznanie za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wynoszą:** **nie stosuje się przepisu określającego stawki minimalne zależne od wartości przedmiotu sprawy.

120 zł

Stawki minimalne za obronę przed sądem w postępowaniu wykonawczym wynoszą:
- w sprawie o odroczenie lub przerwę w wykonywaniu kary	180 zł
- w sprawie o wykonanie warunkowo zawieszonej kary	180 zł
- w sprawie o warunkowe przedterminowe zwolnienie lub odwołanie takiego zwolnienia	120 zł
- za czynności związane z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oraz wykonywaniem środków zabezpieczających	120 zł
- za prowadzenie sprawy o zatarcie skazania lub ukarania	120 zł
- za prowadzenie sprawy o ułaskawienie	240 zł
- za pozostałe czynności w postępowaniu wykonawczym	240 zł

UWAGA

W sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, stawka minimalna ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.

Za obronę kilku osób lub reprezentowanie kilku osób pobiera się opłatę od każdej z tych osób.

Stawki minimalne w innych sprawach

Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi:
1) w pierwszej instancji:
- w sprawie, w której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna	Stawka obliczona tak jak wg wartości przedmiotu sprawy
- za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego	600 zł
- w innej sprawie	240 zł
2) w drugiej instancji:
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym	75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat)	100% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej	50% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej albo za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej (jeżeli nie prowadził sprawy ten sam adwokat w drugiej instancji)	75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym	50% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- za udział w rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat, nie sporządził i nie wniósł kasacji)	75% stawki minimalnej w pierwszej instancji (nie mniej niż 120 zł)
- w postępowaniu zażaleniowym	120 zł
Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w Warszawie - sądem ochrony konkurencji i konsumentów w sprawach:
1) z zakresu ochrony konkurencji	360 zł
2) o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone	60 zł
3) z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji lub transportu kolejowego	360 zł
Stawka minimalna wynosi za prowadzenie sprawy w postępowaniu ze skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym oraz do przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego	120 zł

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.).