data dodania: 04.08.2022

ZUS w pandemii nie wypłacał odsetek za zwłokę. RPO pyta, co dalej

Stan epidemii i zagrożenia epidemicznego zniesiono, ale nadal obowiązuje przepis zwalniający Zakład Ubezpieczeń Społecznych z wypłaty odsetek ustawowych za świadczenia wypłacone po terminie. W planach prac legislacyjnych rządu jest zaś projekt (nr UD 368) skracający okres, w którym ZUS nie wypłaca odsetek – bo opóźnienia Zakładu są coraz mniejsze.

13 maja 2022 r. rozporządzenie Rady Ministrów zniosło „stan epidemii" i „stan zagrożenia epidemicznego". Tymczasem wciąż obwiązuje art. 31zd specustawy „kowidowej” , który zmodyfikował zasady wypłaty odsetek za nieterminową wypłatę świadczeń w czasie ogłoszonego i obowiązującego stanu epidemii.

Zgodnie z nim, jeżeli termin wydania decyzji lub wypłaty świadczeń przez ZUS przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, w razie przekroczenia tego terminu ZUS nie jest zobowiązany do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie określonych przepisami prawa cywilnego.

Z uzasadnienia specustawy wynika, że przepis ten wprowadzono z uwagi na to, iż w okresie pandemii zwiększył się wpływ wniosków o świadczenia ZUS.

Dotyczyło to głównie  świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, tj. zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych (w tym nowego świadczenia - dodatkowego zasiłku opiekuńczego) oraz świadczeń rehabilitacyjnych. W związku z tym, że opóźnienia wynikały głównie ze spiętrzenia w pandemii wniosków o zasiłki, ZUS zwolniono z wypłacania odsetek z tytułu opóźnienia.

25 marca 2022 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych trafił zaś projekt ustawy o zmianie specustawy. Rząd miał go przyjąć w II kwartale 2022 r. Jedna z proponowanych zmian przewiduje skrócenie okresu, w którym ZUS nie wypłaca odsetek ustawowych za świadczenia wypłacone po terminie.

Z uzasadnienia projektu wynika, że dalsze utrzymywanie art. 31zd specustawy jest nieuzasadnione z powodu znacznej tendencji spadkowej opóźnień ZUS w wypłacie świadczeń.

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich